انواع اسپیسر بتن و تهیه آن

اسپیسر بتن محصول KBI-SPS از اسپیسر ساختمانی است که در این صنعت کاربرد فراوانی دارد.

اسپیسر در لغت به معنی فاصله گذار می‌باشد که عموما فاصله بین میلگرد و قالب را تامین می‌کند.

اسپیسر به عنوان مهمترین ابزار برای رسیدن به پوشش بتنی، الزامی هستند.

از ضعف‌های متداول و قابل پیشگیری در سازه‌های بتن مسلح تاثیرپذیری از عوامل و عناصر مخرب اطراف می‌باشد.

اکسیژن و رطوبت محیط می‌تواند با نفوذ درون بتن و رساندن خود به میلگردها باعث سرعت بخشیدن به خوردگی میلگردها شود.

در بحث خوردگی میلگردها میتوان هوا، سولفونانت‌ها، رطوبت و کلرایدها اشاره کرد.

این عوامل با نفوذ به درون جان بتن میلگردها را دچار خوردگی بتن می‌کند.

همچنین از عمر مفید سازه بکاهد.

این در حالی است که پوشش بتنی روی میلگرد می‌تواند به عنوان مهم‌ترین عامل جلوگیری از خوردگی محسوب شود.

زمانیکه میلگرد در سطح بتن نمایان می‌شود اثر شیمیایی رطوبت بسیار سریع است.

به طوری که هر دو میلیمتر کاهش در ضخامت بتن روی میلگرد می‌تواند ۵ سال از عمر سازه و همچنین دوام و عمر و پایایی ساختمان را کاهش دهد.

با استفاده از KBI-SPS پوشش الزامی بتن روی میلگردها رعایت می‌شود.

KBI-SPS توسط نگهدارنده‌های با دوام ساخته شده با استفاده از مواد غیرخورنده که تولید آنها بسیار آسان است امکان‌پذیر می‌باشد.

اسپیسرهای بتنی بعد از نوع پلاستیکی از رایج‌ترین انواع هستند.

استفاده از اسپیسرهای بتنی مزایایی را در پی دارد که بسیاری از نقاط ضعف اسپیسرهای پلاستیک را رفع می‌نماید.

مقاومت بسیار بالا از مهم‌ترین نقاط قوت این نوع از اسپیسرها محسوب می‌گردد.

از این رو احتمال تماس بتن و میلگردها با مواد فرساینده و مخرب در مقایسه با حالت‌های استفاده از اسپیسرهای پلاستیکی به مراتب کاهش می‌یابد.

از سوی دیگر، اسپیسرهای بتن از جنس بتن هستند و به همین دلیل هم سازگاری بسیار بالایی با بتن و میلگرد دارند.

ضریب انبساط و انقباض بتن و اسپیسر تقریباً مشابه هم است و از بابت تغییر شکل اسپیسرها در اثر تغییرات دمایی نیز باید خیالی راحت داشت.

اسپیسر نقش چشمگیری در طول عمر بناهای بتنی به وسیله امکان ایجاد پوشش بتن کافی دارند.

در سالیان گذشته برای این منظور از تکه‌های سنگ، کاشی، موزاییک و سایر قطعات مشابه استفاده می‌شد.

این موضوع علاوه بر کاستن دقت انجام کار، باعث هدر رفتن زمان، هزینه و نیروی انسانی می‌شد.

 

 

• مزایا:

1. بالا بردن کیفیت سازه‌ها در زمان اجرا
2. سرعت حمل بیشتر
3. قیمت مناسب
4. طراحی‌های خاص و متفاوت
5. در انواع، اشکال و اندازه‌های کاربردی
6. برای فضاهایی نظیر فونداسیون‌ها، دیوارها و سقف و ستون‌ها و…
7. حفظ فاصله بین دو میلگرد
8. ایجاد فاصله بین خاموت و قالب بتن
9. مواد اولیه پایدار و سازگار با بتن

• معایب:

1. وزن بالا و سنگین بودن
2. هزینه ساخت و فراوری این نوع از اسپیسرها در مقایسه با نوع پلاستیکی
3. نیرو و زمان بیشتری می‌خواهد

• اسپیسر پلاستیکی بتن

اسپیسرهای پلاستیکی بتن برای رعایت پوشش میلگردها در سازه‌های مسلح مثل دال‌ها و دیوارها، پی‌ها و سایر احجام بتنی مسلح قابل استفاده بوده است.

در پروژه‌هایی نظیر سد و تونل و سایر ساختمان‌ها مصرف می‌شوند.

• اسپیسر گرد دیوار

این اسپیسر مخصوص سطوح عمودی می‌باشد که اصطلاحاً به آن اسپیسر خورشیدی یا چرخی گفته می‌شود.

موارد کاربرد و میزان مصرف:

در سطوح عمودی مانند دیوار، ستون و مقاطع مدور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حتی از این اسپیسر می‌توان در انواع بتن‌های پیش ساخته نیز استفاده کرد.

میزان استفاده از این اسپیسر در دیوارها 3 عدد در هر متر مربع از سطح دیوار می‌باشد.

در ستون 16 عدد در ستون‌هایی با ارتفاع 3 متری و برای ستون‌هایی با ارتفاع بالاتر تعداد 24 عدد پیشنهاد می‌شود.

•  اسپیسر دو شبکه

مقاومت عالی و تحمل بار نقطه‌ای (تا 300 کیلوگرم ) دارند.

مواردکاربرد و میزان مصرف:

در دال‌های بتنی و کف‌های دومش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این قطعه به صورت دو تکه (نری و مادگی) طراحی شده که قسمت مادگی یا پایه پوشش 30 -25 میلیمتری ایجاد می‌کند.

نری آن هم در سایزهای 90 الی 150 میلیمتر طراحی شده و انتخاب آنها بر اساس ضخامت سقف صورت می‌گیرد.

میزان استفاده از این اسپیسر 4 عدد در هر متر مربع از واحد سطح می‌باشد.

• اسپیسر هارد

فاصله نگهدار پلاستیکی هارد برای سازه‌های سنگین مانند فوندانسیون، تیرهای سنگین و کف به کار می‌رود.

این اسپیسرها برای میلگرد تا قطر 32 پیش‌بینی شده است و دارای توان تحمل بار تا 270 کیلوگرم می‌باشند.

• اسپیسر سبک

استحکام مناسب و تحمل بار نقطه‌ای (تا 25کیلوگرم) دارند.

موارد کاربرد و میزان استفاده:

سازه‌های سبک، سقف‌های کامپوزیتی، قطعات پیش ساخته بتنی که قطر میلگرد آنها زیر 16 میلیمتر است استفاده می‌گردد.

میزان استفاده اسپیسر سبک در هر متر مربع از واحد سطح 4 عدد می‌باشد.

• اسپیسر متوسط

استحکام بالا با قابلیت تحمل بار نقطه‌ای (تا 150 کیلوگرم) دارند.

موارد کاربرد و میزان مصرف:

در سازه‌هایی با وزن متوسط مانند تیرها، پوترها و کف سازی‌های نیمه سنگین که قطر میلگرد آنها 10 الی 20 میلیمتر می‌باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

میزان مصرف در کف‌های متوسط و نیمه سنگین 4 عدد در هر متر مربع از واحد سطح و در تیرها و پوترها 3 عدد در هر متر طول می‌باشد.

• اسپیسر سنگین

مقاومت عالی و با تحمل بار نقطه‌ای (تا 270 کیلوگرم) دارند.

موارد کاربرد و میزان مصرف:

در کف سازی‌های سنگین و پرتراکم مانند فوندانسیون و تیر و شناژ که قطر میلگرد آنها از سایز 18 الی 32 میلیمتر می‌باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

میزان مصرف در کف‌هایی با وزن سنگین و پرتراکم 4 عدد در هر متر مربع از واحد سطح و در تیرها و پوترها 3 عدد در هر متر طول می‌باشد.

• اسپیسر هاردفیکس Hard fix

مناسب برای ایجاد پوشش بتنی سنگین و پرتراکم در فونداسیون، تیر، شناژ و کف‌های حجیم بوده و قادر به تحمل بار نقطه‌‎ای تا 350 کیلوگرم می‌باشد.

استفاده از هادرفیکس برای میلگردهای 18 الی 32 میلیمتر و به طور کلی شبکه‌های میلگردی سنگین پیشنهاد می‌گردد.

میزان استفاده:

1. فونداسیون و کف‌های نیمه سنگین: 4 عدد در هر متر مربع
2. کف‌های فوق سنگین و حجیم: 6 الی 10 عدد در هر متر مربع
3. تیرها و پوترها: 3 عدد در هر متر طول (در هر ردیف 2 عدد با فاصله 60 الی 70 سانتیمتر از یکدیگر)

• اسپیسر ماکس فیکس Max fix

جهت ایجاد پوشش بتنی در انواع سازه‌های میلگردی با وزن متوسط مانند تیرها، پوترها، شناژها، و کف‌های با وزن متوسط مناسب بوده است.

استفاده از آن برای میلگردهای 18 الی 22 میلیمتر و به طور کل شبکه‌های میلگردی متوسط پیشنهاد می‌گردد.

میزان استفاده:

1. کف‌های نیمه سنگین: 4 عدد در متر مربع
2. تیرها و پوترها: 3 عدد در هر متر طول (در هر ردیف 2 عدد با فاصله 60 الی 70 سانتیمتر از یکدیگر)

• اسپیسر مینی فیکس Mini fix

از این اسپیسر برای سازه‌های سبک مانند سقف‌های کامپوزیت، سقف‌ عرشه فولادی و قطعات پیش ساخته بتنی استفاده می‌گردد.

استفاده از مینی فیکس برای میلگردهای 6 الی 18 میلیمتر و به طور کل شبکه‌های میلگردی سبک پیشنهاد می‌گردد.

میزان استفاده:

سقف‌های سبک: 4 عدد در هر متر مربع

• اسپیسر دابل فیکس Double fix

این اسپیسر قطعه‌ای منحصر به فرد و کارآمد برای ایجاد پوشش دال‌های بتنی و آرماتورهای دو مش می‌باشد.

دابل فیکس از دو بخش افقی (پایه) و عمودی (هد) تشکیل شده است.

میزان استفاده:

دال‌های دو شبکه: 4 عدد در هر متر مربع

• اسپیسر ویل فیکس Wheel fix

جهت سطوح عمودی مانند دیوارها، ستون‌ها و مقاطع مدور بکار می‌رود.

چنانچه خاموت یا کمرکش خارج از شبکه آرماتورها قرار گرفته باشد باید فاصله ویل فیکس‌ها از یکدیگر 75 سانتیمتر در نظر گرفته شود.

چنانچه خاموت‌ها یا کمرکش‌ها داخل شبکه آرماتور باشند بایستی ویل فیکس‌ها را به میلگرد‌های اصلی عمودی نصب نمود.

میزان استفاده:

1. دیوار و سطوح عمودی: 3 عدد در متر مربع
2. ستون‌ها: حداقل 16 عدد در ستون 3 متری می‌باشد (در هر ضلع خاموت 2 عدد و در هر ارتفاع 1.5 متر تکرار می‌شود).

• اسپیسر فلت فیکس Flat fix

این اسپیسر به دلیل دارا بودن کف صاف و تخت برای ایجاد پوشش بتنی برای سقف‌ها و کف‌های سبک نرم و فرو رونده مناسب می‌باشد.

استفاده از فلت فیکس برای میلگردهای 6 الی 14 میلیمتر و به طور کل شبکه‌های میلگردی سبک سقف پیشنهاد می‌گردد.

میزان استفاده:

1. روی سطوح نرم و فرو رونده: 4 عدد در متر مربع
2. روی فوم‌های یونولیت: 2 عدد در عرض فوم و به فاصله 50 سانتیمتر از یکدیگر در طول فوم

• اسپیسر میان بلت Mid bolt

میان بلت‌های آب بند پلاستیکی جهت آب بندی محل عبور بولت در داخل بتن استفاده می‌گردد (شامل: مخروطی، رابط، استاپر U، استاپر T).

مزیت عمده این محصول علاوه بر آب بندی، جلوگیری از خروج شیره بتن از سوراخ‌های قالب‌های بتنی می‌باشد.

این محصول جهت بلت‌های با قطر 16 تا 18 میلیمتر مناسب می‌باشد.

میزان استفاده:

در هر متر مربع دیوار دو طرفه 4 عدد

• اسپیسر نیلینگ Nailing

جهت پوشش میلگردهای انکراژ و تحکیم خاک و کاشت میلگرد و انکر بولت به منظور جلوگیری از ریزش خاک دیواره و سقف تونل مناسب می‌باشد.

برای تثبیت بهتر اسپیسر نیلینگ روی آرماتورها، پیشنهاد می‌گردد پس از قرارگیری حول آن با سیم آرماتوربندی بسته شود.

میزان استفاده:

میزان مصرف با فاصله 1.5 متر از یکدیگر در طول انکر بلوت‌ها می‌باشد.

• اسپیسر تیرچه Bar spacer

جهت تعیین فاصله مناسب برای خرپاهای تیرچه آماده و قرار دادن آنها داخل قالب‌های فلزی، تیرچه یا فندوله می‌باشند.

میزان استفاده:

یک عدد برای هر متر طول از طول خرپای تیرچه

• اسپیسر ساید فیکس Side fix

اسپیسر ساید فیکس (قفل کن یکطرفه) برای ایجاد پوشش بتنی در سازه‌های با وزن متوسط و نیمه سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد (نوعی اسپیسر تقویتی).

استفاده از ساید فیکس برای میلگردهای 12 الی 25 میلیمتر و به طور کل شبکه‌های میلگردی با وزن نیمه سنگین پیشنهاد می‌گردد.

میزان استفاده:

4 عدد برای هر متر مربع

• اسپیسر یو فیکس U fix

با توجه به داشتن نشیمنگاه کرسی، قابلیت قرارگیری انواع سایزهای میلگرد را دارد.

به دلیل عدم وجود شاخک‌های قفل کن استفاده از یو فیکس برای سازه‌های میلگردی که جابجایی و رفت و آمد زیاد و بتن‌ریزی حجیم در آن انجام می‌شود پیشنهاد نمی‌گردد.

میزان استفاده:

1. کف‌های مسطح: 4 عدد در متر مربع
2. تیرها و پوترها: 3 عدد در هر متر طول

• اسپیسر راند بیس Round base

اسپیسری فاصله نگهدار ساده که برای دال‌ها، سقف‌های سبک و قطعات پیش ساخته مناسب بوده و قادر به تحمل بار نقطه‌ای تا 250 کیلوگرم می‌باشد.

استفاده از راند بیس برای شبکه‌های میلگردی 10*10 و 15*15 پیشنهاد می‌گردد.

میزان استفاده:

1. کف سازی: 2 عدد در متر مربع
2. سقف‌های وسیع: 2 عدد در هر متر مربع

• صلیب کاشی Tile spacer

به منظور تنظیم فاصله دقیق بین کاشی و سرامیک در سایز‌های 2، 3، 4، 5، 6، 8، 10 میلیمتر تولید و عرضه می‌شود.

عدم استفاده از صلیب‌ها در نصب کاشی و سرامیک، منجر به اجرای نامنظم و نا گونیا با فواصل مختلف خواهد شد.

• اسپیسر بتن تخت

اسپیسر بتن با سطح تخت برای ساختار عناصر عمودی و افقی کاربرد دارد.

در صورتی که سازه‌های کف همچون فونداسیون نواری و رادیو شبکه‌های میلگردی پرتراکم و سنگین باشد این فاصله نگهدار با سایزهای مختلف جهت ایجاد پوشش بتنی به سانتیمترهای مختلف مناسب می‌باشند.

تعداد مورد استفاده در فونداسیون‌های رادیه در هر متر مربع 4 عدد و در فونداسیون‌های نواری هر 50 سانتیمتر 1 عدد توصیه می‌گردد.

شایان ذکر است کلیه اسپیسرهای تخت یا همان فاصله نگهدارهای پلاستیکی جهت استفاده انواع میلگردها ساخته و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مزایای اسپیسر بتن تخت

می‌توانند فواصل را فیکس و کاور بتن را نسبت به اندازه دلخواه یا نقشه‌های شرکت مشاور اجرا و بتن‌ریزی نمود.

• اسپیسر گیره‌دار

اسپیسرهای گیره‌دار در فرآیند بتن‌ریزی ثابت بوده و نمی‌چرخد.

همچنین نصب آنها راحت و آسان است.

لذا در مواقعی که ثابت بودن و پایداری اسپیسر مدنظر است از این نوع اسپیسر استفاده می‌شود.

وجود گیره بر روی این نوع اسپیسرها باعث می‌شود تا سایر میلگردهای مورد استفاده در محدوده معین و خاصی محدود شود.

• اسپیسر بدون گیره

اسپیسرهای بدون گیره محدودیتی برای سایز میلگرد به وجود نمی‌آورد ولی در هنگام نصب چرخش و جابه‌جایی وجود دارد.

در صورت نیاز به پایداری آنها باید از وسیله‌ای مثل قلاب سیمی از چرخش و حرکت آنها جلوگیری کرد.

طراحی اسپیسرها به طریقی است که حداقل تماس با سطح قالب را داشته و به جهت جنس پلاستیکی آنها از نفوذ عوامل خورنده جلوگیری می‌کند.

• اسپیسر ترکیبی

اسپیسرهایی هستند که با ترکیب دو یا چند مدل اسپیسر بتن جهت بهره‌گیری از مزایای آنها به صورت توام آن و یا جهت صرفه‌جویی در زمان نصب و هزینه به کار می‌رود.

مثل اسپیسر دوبل ۳۰ – ۱۰۰ که یک فاصله نگهدار برای ایجاد پوشش بتنی مش‌های زیرین در ارتفاع ۳۰ میلیمتری و نگهداری مش‌های بالایی در ارتفاع ۱۰۰ میلیمتر برای استفاده در شبکه‌های دو مش می‌باشد.

اسپیسر شبکه دوم می‌تواند با اندازه‌های مختلف بر روی اسپیسر کفی مونتاژ شود.

• اسپیسر کف

این نوع اسپیسر جهت استفاده در فوندانسیون‌ها و کف‌های سنگین کاربرد دارد.

شکل هندسی این قطعه به گونه‌ای خاص طراحی شده است که می‌تواند بار نقطه‌ای تا ۳۰ کیلو گرم را طراحی کند.

همچنین سایز میلگردهای مورد استفاده در این اسپیسر بین ۸ تا ۳۲ می‌باشد.

این اسپیسر بتن در سایزهای ۲,۵، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷.۵، ۱۰ میلیمتر می‌باشد.

عمده مصرف هارد فیلس‌ها برای تیرهای با شبکه سنگین، انواع فوندانسیون‌ و کف‌ها ۴ عدد در متر مربع و در تیر‌ها ۳ عدد در متر طول می‌باشد.

• فاصله ‌نگهدار‌ها بايد محكم و با دوام باشند بطوری كه باعث خوردگی و نيز از بين رفتن پوشش بتنی نگردند.
• فاصله ‌نگهدار‌ها نبايد قبل و بعد از بتن‌ريزی زير بارهای وارده تغيير شكل دهند.

فاصله ‌نگهدار‌ها بايد طوری انتخاب شوند تا پيوستگی بتن را حفظ نمايند.

فاصله‌ نگهدار‌ها و ميلگردها بايد كاملاً در موقعيت خود تثبيت شده باشند و بتن‌ريزی سبب حركت آنها نگردد.

• فاصله‌ نگهدار‌هايی كه در محل كارگاه ساخته می‌شوند (توسط سيمان و سنگدانه‌های مناسب) بايد با دوام و بدون تخلخل بوده و مقاومت آن در حدود مقاومت بتن احاطه كننده اطراف باشد.

اين نوع فاصله ‌نگهدارها پس از ساخت بايد طبق ضوابط آيين‌نامه آبا عمل آوری شوند.

نسبت آب به سيمان مخلوط مورد استفاده در ساخت فاصله ‌نگهدارها نبايد بيشتر از مخلوط بتن باشد.

ميزان جذب آب اين فاصله‌ نگهدار‌ها بايد پس از 30 دقيقه كمتر از 5/3 درصد وزنی آنها باشد.

• معمولاً در هنگام ساخت فاصله ‌نگهدار‌ها با مخلوط سيمان و سنگدانه مناسب، حداكثر اندازه سنگدانه بايد به مراتب كوچكتر از ضخامت پوشش روی ميلگردها باشد و توصيه می‌شود به يک سوم ضخامت پوشش محدود گردد.

در اين حالت براي دستيابی به نسبت آب به سيمان مورد نظر در بتن اصلی ميزان مصرف سيمان و آب برای تأمين روانی مناسب افزايش می‌يابد.

بكارگيري روان‌‌كننده در ساخت اين بتن يا ملات براي پرهيز از افزايش آب و سيمان توصيه می‌شود.

• در ساخت فاصله ‌نگهدار‌ها گاه برای بستن لقمه به ميلگرد از سيم آرماتوربندی استفاده می‌شود.

بايد توجه داشت فاصله سر سيم در لقمه تا سطح قالب (بتن) از ميزان حداكثر پوشش مجاز تجاوز نكند.

• فاصله ‌نگهدار‌های پلاستيكی و يا ساخته شده از مواد ديگر، بايد طوری انتخاب شوند تا باعث نفوذ مواد مضر به داخل بتن نگردند.

در مورد عملكرد فاصله ‌اندازهای پلاستيكی بعلت تفاوت زياد ضريب انبساط حرارتی آن با بتن ترديد وجود دارد.

• فواصل فاصله‌ نگهدار‌ها از هم بايد طوری باشد تا با كارايی بتن هماهنگ بوده به طوری كه بتن اطراف آنها را كاملاً فرا گيرد و پيوستگی بتن از بين نرود.
• در كارگاه‌هاي كوچک و براي كارهای كم اهميت، گاهی به جای فاصله‌ نگهدار‌ها از تكه سنگ‌های برش‌خورده استفاده می‌گردد كه اين روش توصيه نمی‌گردد.

زيرا در اثر تفاوت خواص و بافت اين سنگ‌ها با سنگدانه‌های مورد استفاده در بتن، امكان نفوذ از اين نقاط وجود دارد.

اسپیسر بتن در محیط سرپوشیده و با لحاظ شرایط انبارداری و در بسته‌بندی اوليه تا 24 ماه قابل استفاده می‌باشد. 

کاری از گروه آموزشی استوارسازان