اصول بتن ریزی به صورت گام به گام

• اصول بتن ریزی:

پس از اینکه بتن به روش مناسب و مورد تأیید به پای کار حمل شد، انتقال بتن به محل نهایی شروع می‌شود.

قبل از بتن ریزی باید با توجه به نوع سازه بهترین روش انتقال بتن به قالب انتخاب گردد، به نحوی که در کیفیت و خصوصیات اصلی بتن تغییری حاصل نشود.

با توجه به نوع و حجم عملیات، روش‌های زیر برای انتقال بتن توصیه می‌شود:

اصول بتن ریزی و انتقال آن با استفاده از باکت یا جام:

معمول‌ترین روش در بتن ریزی‌های حجیم با فاصله حمل کوتاه، استفاده از باکت یا جام است.

حجم جام بسته به عملیات و زمان بتن ریزی متغیر است.

اندازه دهانه بازشو نباید از یک سوم طول باکت و 5 برابر قطر بزرگترین دانه کمتر باشد.

شیب جداره باکت در محل تخلیه نباید از 60 درجه کمتر باشد، تخلیه بتن به باکت باید به طور قائم و از مرکز آن باشد.

چنانچه بتن داخل باکت، مستقیماً و یا توسط ناوه شیبدار درون قالب تخلیه می‌شود، باید در انتهای نقطه تخلیه و در ارتفاع حداقل 60 سانتیمتر، بتن توسط محفظه هدایت به محل نهایی ریخته شود.

تصویر اصول بتن ریزی فونداسیون و دیوار برشی به وسیله جرثقیل و استفاده از باکت یا جام

تصویر اصول بتن ریزی سقف به وسیله جرثقیل و ویبره زدن بتن

لوله تخلیه:

برای تخلیه بتن از ارتفاع زیاد به صورت قائم استفاده از لوله تخلیه توصیه می‌شود‌.

در چند متر اول قطر لوله تخلیه باید حداقل 8 برابر خود بزرگترین سنگدانه باشد.

این لوله باید توسط وادارهای ثابت، نصب و بتن به صورت قائم از آن تخلیه شود.

اسلامپ بتن در این روش 7/5 تا 15 سانتیمتر است.

ناوه شیبدار:

برای انتقال بتن از بالا به پایین از ناوه شیبدار استفاده می‌شود.

ناوه باید دارای سطح مقطع نیم‌دایره باشد.

ناوه معمولاً از فلز ساخته می‌شود، در غیر این صورت باید دارای روکش فلزی کاملاً آب‌بند باشد.

ظرفیت ناوه باید چنان باشد که بتن از اطراف آن سرریز ننماید.

شیب ناوه باید ثابت باشد تا بتن باد اسلامپ مورد نظر بدون جداشدگی به راحتی تخلیه شود.

در انتهای محل تخلیه و برای جلوگیری از جدا شدن مواد از یکدیگر، باید بتن توسط قیف هادی به محل نهایی هدایت شود.

تسمه نقاله:

در صورتی که فاصله بین محل نهایی تولید بتن تا محل نهایی تخلیه بتن زیاد باشد از تسمه نقاله برای انتقال بتن استفاده می‌شود.

تسمه نقاله در مسیر حرکت باید در مقابل باد و باران و تابش مستقیم خورشید محافظت شود.

اسلامپ توصیه شده در این روش برای دستیابی به کارایی بهتر و بازدهی مناسب 6/5 تا 7/5 سانتیمتر می‌باشد.

نکات اجرایی و اصول بتن ریزی:

• بتن ریزی در دال‌ها باید در یک جهت و به طور متوالی انجام شود.
• از ریختن بتن در یک محل و حمل آن به نقاط مورد نظر خودداری شود.
• سرعت بتن ریزی دیوارها باید به گونه‌ای باشد که هنگام ریختن لایه جدید، لایه قبلی درحالت خمیری باشد.
• در بتن ریزی دیوارها پیمانه‌های اولیه بتن باید از دو انتهای عضو ریخته شوند و سپس بتن ریزی به سوی قسمت مرکزی سازه ادامه یابد.
• در بتن ریزی ستون‌ها باید سعی شود تا ارتفاع سقوط آزاد بتن به حداقل ممکن رسیده تا از جدا شدن دانه‌ها جلوگیری شود.
  ارتفاع مورد نظر بین 0/9 تا 1/2 متر توصیه می‌شود.
• توصیه می‌شود بتن ریزی ستون‌ها حداقل 24 تا 48 ساعت قبل از بتن ریزی تیرهای اصلی، تیرها و دال‌های مجاور انجام شده باشد.
• در بتن ریزی روی سطوح شیبدار برای جلوگیری از جاری شدن بتن بهتر است از بتن با اسلامپ کم استفاده شود.
• برای بتن‌های بدون آرماتور با ضخامت حداقل 5 سانتیمتر، حداکثر قطر مصالح سنگی 19 میلیمتر در نظر گرفته شود.
  در هر صورت اندازه دانه‌های بتن نباید از یک دوم ضخامت بتن بیشتر باشد.
• محل قطع بتن ریزی‌ها باید حتی‌الامکان در نقاط حداقل تنش‌ها درنظر گرفته شود.

بتن ریزی با قیف و لوله (ترمی):

در بسیاری از پروژه‌های دریایی نیاز است که عملیات بتن ریزی در زیر آب انجام پذیرد.

روش قیف لوله (ترمی) یکی از پرکاربردترین روش‌های بتن ریزی در زیر آب محسوب می‌شود.

قطر لوله ترمی باید حداقل 8 برابر قطر بزرگترین اندازه سنگدانه مصرفی باشد.

اسلامپ بتن باید بین 170 تا 250 میلیمتر انتخاب شود.

سر لوله ترمی همواره باید به میزان 60 تا 150 سانتیمتر در داخل بتن ریخته شده قرار گیرد.

این وسیله باید به نحوی روی برج‌ها سوار شود که بتوان آن را با بالا آمدن سطح بتن در قالب، بالا آورد.

لوله‌های ترمی‌ها نباید از یکدیگر بیش از 3/5 تا 5 متر و از دیوارهای قالب بیش از 2/5 متر فاصله داشته باشند.

بتن توسط حامل‌های حمل بتن، کامیون حمل بتن، پمپ و یا تسمه نقاله به داخل قیف حمل می‌شود.

حمل بتن باید بدون انقطاع صورت پذیرد زیرا در غیر این صورت ممکن است درز سرد به وجود آید و نیز حرکت مناسب بتن تازه به داخل بتن از قبل ریخته شده، مختل گردد.

شروع بتن ریزی با ترمی بسیار مهم است.

نخستین لایه‌های بتن باید بسیار کنترل شده و چسبنده و پر سیمان بوده و به آهستگی وارد قالب شوند.

در این روش باید سعی شود تا در اثر جریان آب مواد سیمانی شسته نشوند.

لازم است برای بتن با کارایی زیاد بتن ریخته شده در آب حداقل 350 کیلوگرم در متر مکعب مواد سیمانی داشته باشد.

نسبت آب به سیمان در طرح اختلاط نباید از 0/45 تجاوز کند.

سیستم قیف و لوله باید کاملاً آب‌بند بوده و بتن به راحتی در آن حرکت نماید.

در طول مدت بتن ریزی باید این سیستم از بتن پر باشد.

گردآورنده: گروه آموزشی استوارسازان