مقالات تخصصی معماری و عمران
چرا اکثر معماران در ترسیم نقشه ها این اشتباهات را انجام می‌دهند!؟
تو سال‌هایی که به عنوان طراح و مشاور در حوزه ساخت و ساز فعالیت دارم، بسیار اتفاق افتاد که نقشه‌های معماری همکاران تازه کار و بعضیا مهندسین کهنه کار زیادی را دیدم و میبینم که به علت عدم رعایت بعضی از نکات فنی و اصول ترسیم پلان، نقشه‌های آنها زیر سوال می‌رود.
در بسیاری از مواقع خود نقشه‌ی طراحی شده هیچ ایرادی بر آن وارد نیست.
ولی بعضی از نکات و اصول ترسیم پلان که در ادامه مقاله به آن اشاره می کنم، خود را نمایان میکند.
این موضوع برای مهندسینی که خواهان فعالیت در بازارکار هستند مطلوب نیست.
در این مقاله به 12 اصل طلایی و حیاتی در ترسیم نقشه‌های معماری میپردازیم که با رعایت این استانداردها، پلان های شما از نظر فنی و اجرایی بدون ایراد خواهد بود.
به شما قول می دهم که اگر این اصول ریز ولی تاثیرگذار را با دقت بخوانید و در ترسیم نقشه‌های معماری خود به آنها عمل کنید، دیگر هیچ شخصی یا ارگانی نمی‌تواند از نظر فنی نقشه‌های شما را رد کند.
اصل اول از اصول ترسیم پلان : رعایت ضخامت دیوارها در نقشه های معماری
دیوارهای پیرامونی (خارجی) ساختمان و دیوارهای مابین دو واحد باید ضخامت 20 سانتیمتر داشته باشند.
علت اینکار افزایش عایق صوتی، حرارتی و … می باشد.
علاوه بر این، ضخامت دیوارهای اطراف اتاق پله و آسانسور هم می‌بایست 20 سانتیمتر باشد.
اصل دوم از اصول ترسیم پلان : درب ورودی ساختمان ها
درب ورودی ساختمان ها نباید به طرف بیرون ساختمان (به داخل گذر) باز شود.
شاید برای شما سوال پیش بیاید که چرا نباید اینکار را انجام داد؟
فرض کنید شخصی قصد عبور از یک پیاده‌رو را دارد و درب پارکینگ یک ساختمان به سمت بیرون باز شده، این کار مانع استفاده صحیح عابرین از پیاده‌رو می‌شود.
پس حتما باید این اصل مهم را در نقشه‌کشی رعایت کنید.
در عکس پایین نحوه صحیح ترسیم درب در نقشه را خواهید دید.
اصل سوم از اصول ترسیم پلان : جهت باز شدن درب ها در پلان
در جانمایی درب ها در پلان به این موضوع توجه کنید که جهت باز شدن درب به سمت یک دیوار باشد.
علت و مفهوم این تصویر چیست؟
درپلان سمت چپ، فضای پشت درب ها عملأ بلااستفاده می‌گردد اما در پلان سمت راست این اتفاق رخ نخواهد داد.
در پلان سمت چپ، چون درها به دیواری تکیه داده نشده شکستن آنها با یک ضربه اتفاقی امکان‌پذیر است.
ولی در پلان سمت راست این اتفاق رخ نخواهد داد.
اصل چهارم : نام‌گذاری فضاهای معماری
بسیار اتفاق افتاده که معماران، نقشه‌هایی را طراحی کرده‌اند ولی نام‌گذاری فضاها در آنها صورت نگرفته است.
این موضوع از نظرگاه مهندسی غلط می باشد.
چراکه خود نقشه باید گویا باشد و به اصطلاح عامیانه خود نقشه باید با آدم حرف بزنه و عمل نکردن به این موضوع مهم باعث گنگ بودن نقشه می‌گردد.
علاوه برآن می‌بایست تمامی جزئیات را برای کارفرما موبه‌مو توضیح دهید.
توصیه می‌کنم نام گذاری فضاها به فارسی انجام شود.
اصل پنجم : نمایش محدوده درز انقطاع در پلان ها با خط چین و درج میزان آن
استدلال از این کار چیست؟
درز انقطاع یک فضای خالی بین دو ساختمان می‌باشد و دراین محدوده اجازه ساخت نداریم.
پس برای رفع اشتباه در حین اجرای پروژه طراح می‌بایست محدوده درز انقطاع را با خط چین نشان دهد.
علاوه بر این باید میزان آن راهم درج نماید.
اصل ششم : قرار دادن کد ارتفاعی ها در نقشه
حتما در محل هایی از پلان که اختلاف ارتفاع وجود دارد باید از کد ارتفاعی استفاده کنید.
در بسیاری از پروژه ها دیده شده که در محل هایی که سطوح، نسبت به یکدیگر اختلاف ارتفاع دارند از کدهای ارتفاعی استفاده نشده است.
همین موضوع در اجرای پروژه‌ها باعث رخ دادن اشتباه خواهد شد.
مثلا در پروژه ای که خودم وظیفه‌ی اجرای آن رو داشتم متوجه شدم که طراح در قسمت آشپزخانه که نسبت به کف هال 10 سانتیمتر بالاتر بود کد ارتفاعی را قرار نداده است.
اصل هفتم : درج میزان شیب رمپ و طول رمپ بر روی رمپ ها الزامی است!
حتما در پلان ها این موضوع را مدنظر قرار دهید که اگر رمپی در پروژه داشتید باید میزان شیب و طول رمپ را بر روی آن ذکر کنید.
اصل هشتم : هاشور در محل های خیس و کثیف
حتما به گوشتون خورده که بعضی از فضاها در ساختمان، به فضای خیس یا کثیف معروف هستند.
این فضاها کجایند؟
سرویس بهداشتی وحمام به فضاهای کثیف شهرت دارند و آشپزخانه به فضای خیس شهرت دارد.
در ترسیم نقشه های ساختمانی به این اصل توجه کنید که حتما کف فضاهای خیس و کثیف را هاشور بزنید.
علت از زدن هاشور چیست؟
این کار بیانگر این است که در زمان اجرا، کف این فضاها حتما باید کاشی یا سرامیک شود.
اصل نهم : جانمایی سنگ توالت
متاسفانه در 99 درصد نقشه های مسکونی که توسط معماران طراحی و ترسیم می‌شود به این نکته ریز ولی دربعضی مواقع دردسرساز توجه نمی شود.
وظیفه معماران طراحی و ترسیم پروژه های مسکونی برای طیف وسیعی از اقشار جامعه است.
در این طیف گسترده افرادی با تفکرات مذهبی، خواهان این موضوع هستند که نکات حائز اهمیت مذهبی نیز در طراحی آنها صورت گیرد.
یکی از این نکات قرار گیری سنگ توالت ایرانی است.
نکته :
محور طولی سنگ توالت نباید در جهت محور قبله قرار بگیرد.
برای درک بهتر این موضوع به تصویر پایین توجه کنید.
اصل دهم : جهت نمایش شمال جغرافیایی در نقشه ها
حتما به این موضوع توجه کنید که علامت شمال جغرافیایی در نقشه‌ها قرار گیرد.
این موضوع یکی از مهم ترین اصول ترسیم نقشه های ساختمانی است، که عدم حضور این علامت، ترسیمات شما را به کل زیر سوال می‌برد.
اصل یازدهم : حذف خطوط اضافی در محل تلاقی دیوارها
بسیار مشاهده شده که در پروژه‌ای، خطوط زائد درمحل تلاقی دیوارها پاک نشده است که این موضوع به کل از نظر فنی دارای ایراد است.
سوالی که برای اکثر هنرجویان من پیش آمد و در بسته آموزشی مختصص طراحی پلان و نقشه کشی به طور کامل راجبش توضیح دادم را در این مقاله خیلی کوتاه توضیح خواهم داد.
چرا باید این خطوط حذف شود و در کدام بخش ها نباید این خطوط حذف شود؟
در جواب همیشه من ازشون یک سوال میپرسیدم که پلان چیست؟
وقتی واژه پلان را درک کردید پاسخ این سوال برای شما قابل فهم خواهد بود، پلان یعنی دید از بالا.
فرض کنید ساختمانی ساخته شده و شما سقف این ساختمان را کلا برداشته‌اید، هر چیزی که مستقیما از بالا می بینید باید رسم شود.
وقتی سقف را برمی‌دارید مشاهده می‌کنید که تمامی دیوارها به یکدیگر قفل و بست شده اند و ارتفاعشان یکی است.
پس در ترسیم نقشه‌ها نباید این خطوط زائد وجود داشته باشد.
فقط زمانی این خطوط را می‌گذاریم بماند که دیوارها نسبت به یکدیگر ارتفاع کمتر یا بیشتری داشته باشند.
مثلا در این پلان، دیوار حیاط ارتفاع کمتری نسبت به دیوار طبقه همکف دارد پس این خط سرجایش باقی می‌ماند.
زیرا در زمان اجرا افرادی که می‌خواهند نقشه‌خوانی کنند متوجه شوند که این دو دیوار ارتفاعشان یکی نیست.
اصل دوازدهم : جهت نمایش رمپ در نقشه‌ها
سوالی که خیلی پرسیده شده و حتی امکان دارد برای خود شما هم پیش آمده باشد این است که جهت نمایش رمپ در نقشه ها چگونه است؟
در نقشه ها جهت نمایش حرکت رمپ از تراز بالابه تراز پایین می باشد.
مثلا اگر طبقه همکف 1 متر از سطح حیاط بالاتر است و قرار است در همکف پارکینگ داشته باشیم، جهت نمایش رمپ از طبقه همکف (تراز بالاتر) به حیاط (تراز پایین) است.
امیدوارم این مقاله مورد توجه شما قرار گرفته باشد
نویسنده : سیدعلی منتظری
منبع : بخش مقالات تخصصی سایت استوارسازان
عالی بود واقعا ممنونم کارم رو راه انداخت
زنده باشید دوست عزیز
عالی بود و حرفه ای
مچکر🌹
متشکرم امیدوارم براتون مفید باشه
سلام در قسمت آخر جهت شیب رمپ کد ارتفاعی بایستی +100 باشد
سلام ممنون از شما بابت یادآوری این نکته.
پکیج طراحی پلانتون بینظیره همه چیو یاد داده ممنون از استاد منتظری
عزیزید، ممنون از همراهیتون.
عالی بود ممنون بابت سایت بی نهایت عالی و کاربردی .
سپاسگزارم از لطف شما . رضایت شما باعث خرسندی ماست
مختصر و مفید و عالی. دیوار های داخلی غیر باربر چقدر هست ضخامتشون؟ 15 cm ?
بله معمولا در نقشه های فاز یک معماری 10 سانت در نظر می‌گیرند اما در نقشه های فاز دو معماری که جنبه اجرایی داره 15 سانت درنظر گرفته خواهد شد.
خیلیییی عالی و مفید بود .خداقوت به شما .
سلامت باشید. مرسی از حضور شما
سلام مهندس.خیلی مفید بود.گرچه خودم ده یازده موردش همیشه اجرا میکردم بجز خیسی وکثیفی توالت واشپزخانه.
سلام ،خسته نباشید مطالب عالی بود!
ممنونم مفید واقع شد.
خداروشکر که براتون مفید بود. ممنون از حضورتون.
خیلی خیلی مفید
باعث افتخاره که مورد توجه شما قرار گرفت.