شناخت تاورکرین | تاورکرین چگونه نصب می‌شود؟ | اهمیت تاور کرین

تاورکرین درواقع سازه‌ای است که معمولاً در کنار ساختمان‌های در حال ساخت یا سایر پروژه‌های عمرانی قرار می‌گیرد.

تاورکرین (جرثقیل برجی، tower crane) اسامی مختص این ماشین می‌باشد یکی از مهم‌ترین و کارآمد‌ترین ماشین در بخش برج‌سازی، راه‌سازی، سد‌سازی و اصولاً در هر پروژه که نیاز به جابه جایی‌های گسترده و وسیع اجسام در یک فضای مشخص با تسلط کامل و مانور 360 درجه بر روی پروژه از بالا می‌باشد.

اینها نوع مدرنی از جرثقیل‌ها هستند که به شکل ترازو ساخته می‌شوند.

شامل یک پایه یا برج، یک بازو، اتاقک فرمان، وزنه برای حفظ تعادل، قلاب، کابل، قرقره و… می‌باشد.

در مواقعی که این نوع جرثقیل را روی زمین نصب می‌کنند، بهترین ترکیب از نظر ارتفاع و ظرفیت بلند کردن اجسام بدست می‌آید.

تا سال ۱۹۴۹، جرثقیل‌های مورد استفاده در ساختمان‌سازی می‌توانستند به صورت عمودی ارتفاع بگیرند، اما هیچ حرکت افقی نداشتند و مصالح پس از پایین آمدن به صورت دستی حمل می‌شدند.

با نوآوری «هانس لیبر» جرثقیل برجی نه تنها توانست مصالح را به صورت افقی جابه جا کند، بلکه می‌توانست در محل ساخت نیز مونتاژ شود.

طراحی او TK-10 نام داشت، ماشینی بود که واحد اسلینگ را در قسمت زیرین داشت و این امکان را به وجود می‌آورد که تمام جرثقیل قابل چرخش باشد.

این تاورکرین در سال ۱۹۴۹ در نمایشگاه تجاری فرانکفورت ارائه شد، اما تقریباً بلافاصله پس از رونمایی از آن، طرح‌های جدید دیگری نیز به بازار آمدند.

توسعه این جرثقیل‌ها برای رونق ساخت‌ و ساز در دهه ۵۰ میلادی فرا رسیدند، زمانی که ساختما‌ن‌ها بیشتر ارتفاع می‌گرفتند.

به همین دلیل جرثقیل‌ها و سایر تجهیزات مورد نیاز می‌توانستند به خوبی جوابگوی این ساختمان‌ها باشند.

این نیاز با افزایش راندمان بهتر جرثقیل تسهیل شد.

قابلیت مونتاژ در محل، به جرثقیل‌ها اجازه می‌دهد تا جرثقیل‌ها در کنار ساختمان ارتفاع بگیرند.

در دهه‌های بعد شعاع افقی تاورکرین نیز افزایش یافت.

درمجموع، سهولت حمل‌ونقل، مونتاژ و همچنین افزایش راندمان، به توسعه سازه‌های بلندتر ساختمان با استفاده از تاورکرین‌های جدید کمک کرده است.

انواع تاورکرین استوارسازان

انواع تاورکرین‌های مورد استفاده در پروژه‌های عمرانی به شرح زیر هستند که برای موقعیت‌های خاص کاربرد دارند:

جرثقیل سوار شده روی وسیله نقلیه
جرثقیل برجی
جرثقیل زیرزمینی
جرثقیل خزنده
جرثقیل ریلی
جرثقیل بندر
جرثقیل شناور
جرثقیل هوایی
جرثقیل تلسکوپی

∞ اجزای تشکیل دهنده تاورکرین:

قطعات پایه (استراکچر پایه):

معمولاً با توجه به اینکه پایه‌های تاورکرین از چه نوعی باشد این قطعات متفاوت می‌باشد.

در حالت فیکس این قطعات شامل پایه‌هایی می‌باشد که در بتن جای‌گذاری می‌شوند.

قطعه ارتفاع دهنده یا کاج:

از این قطعه جهت ارتفاع دادن تاورکرین استفاده می‌شود.

این قطعه با واسطه قرار گرفتن بین قطعات ارتفاعی جای یکی قطعه ارتفاعی دیگر را باز می‌کند و در این حالت می‌توان قطعه ارتفاعی جدید اضافه کرد.

این قطعه طبیعتاً از قطعات ارتفاعی بزرگتر می‌باشد.

معمولاً چون جهت ارتفاع دادن تاور نیاز است که متصدی این کار تسلط کافی بر موقعیت خود داشته باشد اطراف این قطعه نرده و راهرو نصب می‌گردد.

دکل:

قسمت برجی شکل جرثقیل را تشکیل می‌دهد.

از قطعه ارتفاع و سکشن‌هایی تشکیل شده که از فولاد ساخته شده و توسط پیچ و مهره به هم متصل می‌شوند.

هنگام خرید تاورکرین باید به فابریک بودن سکشن‌ها و عدم استفاده از چند نوع سکشن روی هم توجه شود.

واحد چرخان دکل (گردان):

در بالای دکل، این قسمت واسط بین کله قندی، جیب، کانتر جیب و قطعات ارتفاعی می‌باشد.

واحد چرخان که شامل چرخ دنده و موتور می‌باشد امکان گردش تاور را توسط یک یا دو الکتروموتور فراهم می‌آورد.

در بالای واحد چرخان چهارقسمت وجود دارد:

تاج تاور یا کله قندی:

از این قسمت جهت نگه داشتن جیب و کانتر جیب استفاده می‌شود.

همچنین از این قسمت سیم بکسل سیستم قلاب نیز عبور داده می‌شود.

این قسمت که شکلی مخروطی دارد توسط چند سیم بکسل یا میله آهنی جیب و کانتر جیب تاور را نگه می‌دارد.

این قطعه در بالای سیستم گردان نصب می‌گردد.

جیب یا فلش:

بازوی افقی بلندی که وظیفه حمل بار را بر عهده دارد و واگن برقی در راستای بازوی تاورکرین حرکت می‌کند تا بار را از مرکز تاورکرین دور یا به آن نزدیک کند.

در اصطلاح به آن (working jib) می‌گویند.

این قسمت از مجموعه استراکچر‌های فلزی تشکیل شده است که توسط پین به هم دیگر متصل می‌گردند.

این بخش از یک طرف به گردان و از طرف دیگر آزاد می‌باشد و توسط کابل یا میله‌های فلزی به تاج دستگاه متصل شده است.

وظیفه اصلی این بخش ایجاد مسیر ریلی جهت حرکت افقی قلاب می‌باشد.

بسته به ظرفیت و نوع تاور طول این بخش متغییر می‌باشد.

کانتر جیب یا کن فلش:

بازوی مکانیکی کوتاه‌تر یا تیر مشبکی که اصطلاحاً (Counter Jib) خوانده می‌شود.

در راستای بازوی بلندتر می‌باشد و شامل موتور و ادوات برقی می‌باشد که وزنی تقریباً معادل اساس بتنی تاورکرین دارد.

این بخش درست در مقابل جیب قرار می‌گیرد و کار اصلی آن حفظ تعادل تاور می‌باشد.

این بخش نیز از یک طرف آزاد و از طرف دیگر به گردان متصل است و توسط کابل یا میله‌های فلز که به تاج وصل می‌شوند نگه داشته می‌شود.

با توجه به کوتاه و سبک بودن طول این قسمت از دستگاه جهت تعادل طرفین تاور (یعنی کانتر جیب و جیب) از وزنه‌های بتی استفاده می‌کنند.

بسته به نوع تاور معمولاً سیستم قلاب در این قسمت قرار می‌گیرد.

معمولاً جهت عملیات مونتاژ و سرویس نگهداری در این بخش راهرو و نرده نیز نصب می‌شود.

بلوک‌های بتنی:

در انتهای بازوی تعادلی تاورکرین نصب می‌شوند و هم در برخی مدل‌ها روی قسمت پایه تثبیت قرار می‌گیرند تا اتصال مناسب به زمین برقرار شود.

کابین اپراتور:

معمولاً روی قسمت گردان قرار می‌گیرد.

در این بخش اجزای کنترلی مانند دستگیره‌های کار و تابلو برق کنترل قرار داده می‌شود.

نصب جدول بار نوع خاص از تاورکرین داخل کابین جهت استفاده اپراتور الزامی است و یکی از مواردی است که در چک لیست بازرسی تاورکرین وجود دارد.

اپراتور باید نحوه استفاده از این جدول را بداند.

دید کافی در جهت مختلف، عدم نصب پرده و یا روزنامه روی شیشه‌ها که دید اپراتور را محدود می‌کنند.

وجود کپسول آتش نشانی جهت پیشگیری از حوادث.

سالم بودن لیور‌ها (اهرم‌های کنترلی) و وجود صندلی استاندارد که مسائل ارگونومی و راحتی اپراتور در آن لحاظ شده از سایر موارد مهم در بازرسی و ایمنی تاورکرین‌ها هستند.

ترولی یا کالسکه حرکت:

این قسمت شامل استراکچر فلزی به همراه چند رولیک می‌باشد که جهت حرکت ریلی قلاب روی جیب استفاده می‌شود.

این مجموع توسط یک الکتروگیربکس به همراه سیم بکسل و درام بر روی جیب حرکت افقی دارد.

سیستم حرکت ترولی:

این قسمت جهت حرکت ترولی روی جیب استفاده می‌شود.

این سیستم معمولاً شامل یک الکتروگیربکس، درام سیم بکسل، سیم بکسل، سنسور ترولی می‌باشد.

سنسور ترولی مقدار حرکت ترولی را اندازه گرفته و در نمایشگر جلوی کاربر نمایش می‌دهد.

قلاب:

قلاب یا (هوک) که بار به آن بسته می‌شود.

این قسمت از تاور دارای چند پولی و یک قلاب می‌باشد که جهت بلند کردن بار از آن استفاده می‌شود.

بسته به نوع استفاده مکانیزیم این سیستم ممکن است به صورت دو وایر یا چهار وایر باشد.

وجود ضامن قلاب روی آن ضروری بوده و هرگونه جوشکاری روی این قسمت حین بازرسی، موجب رد شدن آن می‌شود.

سیستم هویست یا الکتروموتور قلاب:

این قسمت شامل یک الکتروگیربکس می‌باشد که به درام سیم بکسل قلاب وصل شده است.

معمولاً یک تابلوی برق نیز بالای آن قرار دارد.

از این سیستم جهت بالا و پایین بردن قلاب استفاده می‌شود و محل نصب آن روی کانتر جیب می‌باشد.

بسته به نوع سیستم این بخش جهت کنترل حرکت رو به پایین قلاب یا از ترمز مکانیکی استفاده می‌شود یا از تبدیل الکتروموترو به ژنراتور استفاده می‌شود.

در این حالت معمولاً قسمتی به نام ریزستور نیز نصب می‌شود که جهت مستهلک کردن انرژی تولید شده توسط این سیستم استفاده می‌شود.

تابلوی کنترل:

این قسمت معمولاً در کابین اپراتور قرار دارد و کلیه اجزای برقی کنترل تاور در آن قرار دارد.

سنسورها:

معمولا جهت بالا بردن امنیت کار با تاورها سنسورهای متعددی استفاده می‌شود که مهم‌ترین آنها به شرح زیر است:

سنسور ترولی:

حرکت افقی ترولی را کنترل و اندازه می‌گیرد.

سنسور گردان:

میزان گردش تاور را اندازه‌گیری می‌کند.

سنسور قلاب:

جهت اندازه‌گیری ارتفاع قلاب استفاده می‌شود.

سنسور گشتاور:

محل نصب این سنسور معمولاً بر روی تاج تاور می‌باشد و میزان خمش تاج را اندازه‌گیری می‌کند.

سنسور تناژ:

جهت اندازه‌گیری وزن بار به کار می‌ورد.

سنسور باد سنج:

سرعت وزش باد را اندازه می‌گیرد.

کل سنسور‌های بالا اطلاعات خود را به پی ال سی تابلو برق اصلی می‌فرستند.

پی ال سی بعد از پردازش آنها اگر وضعیت هر یک از پارامترها خارج از حد مجاز باشد به اپراتور اطلاع می‌دهد و یا سیستم را قطع می‌کند.

کاربرد تاورکرین استوارسازان

جرثقیل‌های تاورکرین در ساخت ‌و سازهای مختلف برای بلند کردن تجهیزات و وسایل گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اما به طور کلی برای کاربردهای زیر مفید هستند مانند:

ساخت سد
ساخت پل
ساختمان‌های تجاری و مسکونی بلند
بخش‌های صنعتی
نیروگاه‌ها
سازه‌های دریایی
ساخت سیلو
حمل کالا در بنادر

مزایای تاورکرین

راحتی بالا بردن تجهیرات و مصالح ساختمانی:

تاورکرین با توجه به قدرت بالابری که دارد، می‌تواند انواع مصالح ساختمان از آهن آلات گرفته تا سایر مصالح را به محل‌های مورد نظر انتقال دهد.

این وسیله این توانایی را دارد که اجسام سنگین و غیر قابل حمل را تا ارتفاع معین بالا برده و به طبقات مختلف انتقال دهد.

شعاع جابه جایی بالا:

تاورکرین با توجه به چرخش بالا و شعاع زیادی که در جابه جایی دارد، می‌تواند مصالح و اجسام سنگین را بالا برده و با چرخش در شعاع مختلف مصالح و اجسام سنگین را به محل‌های مورد نظر انتقال دهد.

بنابراین با استفاده از تاورکرین نه تنها می‌توان اجسام سنگین را بالا برد، بلکه می‌توان آنها را به محل‌ها و مکان‌های مورد نظر انتقال داد.

امکان افزایش ارتفاع تاورکرین:

با توجه به افزایش ارتفاع در برج‌سازی و… نیاز است که تاورکرین متناسب با ارتفاع ساختمان، ارتفاعش افزایش یابد.

به همین دلیل با استفاده از قدرت مونتاژ دستگاه می‌توان به افزایش ارتفاع تاورکرین اقدام کرد.

افزایش ارتفاع تاورکرین مستلزم یکسری عملیات بسیار حساس است که با اضافه کردن سکشن یا همان قطعه ارتفاعی، می‌توان ارتفاع تاور‌کرین را افزایش داد و یا ارتفاع آن را کم کرد.

داشتن امنیت بالا و حفظ جان انسان‌ها:

در بسیاری از مواقع برای بالا بردن اجسام سنگین و یا جابه جایی آنها، خطرات مختلفی، جان و سلامتی نیروی انسانی را تهدید می‌کند.

در حالی که استفاده از تاورکرین برای جابه جایی و بالا بردن اجسام سنگین برای حفظ جان انسان‌ها بسیار مفید و مؤثر است.

با توجه به ضریب ایمنی و اطمینانی که استفاده از تاورکرین دارد، می‌تواند با ضریب اطمینان بالا و بدون آسیب وارد شدن به سلامتی و جان کارگران و نیروهای ساختمانی اجسام و مواد مورد نیاز سنگین را جابه جا کرد.

امنیت تاورکرین با استفاده از سنسورهایی که به صورت همیشگی وزن بار در حال حمل را کنترل می‌کند تا بار حمل شده از حداکثر بار قابل جابه جایی به وسیله تاورکرین بیشتر نباشد و امنیت تاورکرین از بین نرود.

امکان ساختن برج‌ها و آسمان خراش‌ها:

ساختن ساختمان‌های بلند، همیشه خواست بشر بوده است.

ولی امکانات و تجهیزات مناسب را نداشتند.

در حالی که اکنون با ساخت و استفاده از تاورکرین، می‌توان ساختمان‌ها و برج‌های بلند را طراحی کرده و ساخت.

تنها با استفاده از تاورکرین است که ما امروزه شاهد ساخت ساختمان‌های بسیار بلند و عظیم در دنیا هستیم که ارتفاع بسیار بلندی دارند.

صرفه‌جویی در هزینه و زمان:

تاورکرین زمان زیادی برای تنظیم نیاز ندارد و از سوی دیگر نیاز به نیروهای کاری بیشتری ندارد.

به همین دلیل در هزینه‌های کارفرمایان صرفه‌جویی می‌شود و از سوی دیگر با توجه به قدرتی که دارد می‌تواند در کمترین زمان اجسام سنگین و مصالح ساختمانی را به طبقات و ارتفاعات مختلف برده و در زمان هم صرفه‎‌جویی نماید.

بنابراین با استفاده از تاور‌کرین می‌توان در زمان و هزینه‌ها صرفه‌جویی نمود و بهترین نتیجه را در کمترین زمان و با هزینه متناسب بدست آورد.

نصب تاورکرین استوارسازان