آشنایی با تولید صنعتی ساختمان و ضرورت های آن
مقدمهای بر تولید صنعتی ساختمان:
حرکت به سوی صنعتی شدن، نیاز به یک راهبرد جامع و گسترده، تدبیرهای مناسب و پیشرفت همزمان تمام صنایع در ابعاد مختلف دارد.
در این میان، صنعت ساختمان، به عنوان یک صنعت تأثیرگذار، وسیع و گسترده که هر سال مبالغ قابل توجهی از سرمایههای ملی در آن هزینه میشود در مقایسه با دیگر صنایع پیشرفت قابل ملاحظهای نداشته است، نیازمند توجه ویژه است.
دهها سال است که در کشور طرحهایی برای صنعتی شدن تولید ساختمان آغاز شده، اما موفقیت چندانی حاصل نشده است.
دلیل آن را باید در این موضوع جتسجو کرد که با وارد کردن چند کارخانه تولیدی، که از نظر فناوری تا حد زیادی وابسته به کشورهای صنعتی است و مقررات و دانش فنی متناسب با آن در کشور وجود ندارد، نمیتوان به اهداف صنعتی شدن دست یافت.
صنعتی شدن باید با بررسی دقیق سیستمها و فناوریهای مطرح روز دنیا و امکانسنجی برای بومیسازی آن و حصول اطمینان از امکان پاسخگویی به نیازهای فرهنگی، محیطی و اقلیمی و نیز قابلیت انطباق آن با الگوهای ساخت در کشور آغاز شود و با فرهنگسازی و تقویت صنایع مرتبط و ارائه آموزشهای لازم، در جهت تضمین کیفیت تولید ساختمان و اجرای فناوریهای مناسب و منطبق با شرایط و ویژگیهای جامعه و کشور گسترش یابد.
تجربه جهانی نشان داده است در زمانهایی که نیاز به ساخت تعداد زیادی ساختمان و مسکن وجود دارد، برنامهریزی، مدیریت و رشد هماهنگ صنایع وابسته، ضرورتی اجتنابناپذیر است.
صنعتی شدن فرایندی نسبتاً طولانی است که نیاز به تفکر مهندسی و سیستماتیک به صورت دراز مدت دارد و سیاستی است که باید تمامی بخشهای دستاندرکار در حوزههای برنامهریزی و مدیریت، آموزش و ترویج، ساخت و اجرای تأمین منابع اقتصادی و تربیت نیروهای انسانی با گسترش آن تلاش کنند.
- مسیر دستیابی به تولید صنعتی:
برای صنعتی کردن ساختمانسازی در کشور، تحقیق، ارزیابی و امکانسنجی در خصوص بومیسازی سیستمهای مطرح امروز دنیا اولین گام است.
به این منظور، شناخت فناوریها و سیستمهای مطرح در تولید صنعتی ساختمان و ارزیابی فنی آنها شامل بررسی ویژگیهای معماری، سیستم سازه، تأسیسات الکتریکی و مکانیکی، ایمنی در برابر آتش، عملکرد حرارتی، آکوستیک، دوام، مصالح تشکیل دهنده و شناسایی نقاط قوت و ضعف آنها الزامی است.
- ارزیابی و کنترل کیفیت در صنعت ساختمان:
برنامهریزی، طراحی و اجرا در هر پروژه ساختمانی، مستلزم انتخاب یا تعیین یک روش ساخت از بین گزینههای متفاوت است.
مطالعات و تجربیات کشورهای صنعتی نشان داده است ارزیابی و کنترل کیفیت در صنعت ساختمان پیچیدگی زیادی نسبت به بسیاری از صنایع دیگر دارد.
اطمینان از این که یک سیستم ساختمان در شرایط واقعی در بلندمدت، دارای دوام لازم خواهد بود به وسیله انجام آزمایشهای کوتاه مدت میسر نیست.
این موضوع، به همراه پیچیدگی سیستمهای ساختمانی که متشکل از فرآوردهها و اجزای مختلف است، استانداردسازی این محصولات را با دشواری زیادی همراه میکند.
آزمایشات متعدد و اشراف به کلیه جوانب فنی آن برای تحقق این ارزیابی ضروری است.
- انتخاب سیستم ساختمانی و روش تولید صنعتی:
مطالعه برای انتخاب سیستم ساختمانی در پروژههای متعارف، بخشی از شرح خدمات مهندسان مشاوری است که طراحی این پروژهها را بر عهده میگیرند.
حاصل این مطالعات، علىالاصول در گزارش مرحله اول که توسط مهندسان مشاور تهیه میشود، ارائه میگردد و شکل و محتوای آن بسته به سابقه و تجربه شرکت، خواستههای کارفرما و شرایط و ویژگیهایی که بر پروژه حکمفرماست، بسیار متفاوت است.
مروری بر نمونههایی از این گزارشها، به ویژه مواردی که به مطالعات مجموعههای مسکونی بزرگ مربوط میشود، نشان میدهد که بیشترین تأکید این گونه مالیات بر هزینههای طرح و میزان دسترسی به مواد و مصالح و امکانات اجراست.
اما در این گزارشها بررسی علمی قابلیتهای سیستمهای مورد نظر و جنبههای اجرایی، نظیر سرعت، کیفیت و دقت اجرا و همچنین دیدگاههای آیندهنگرانه مانند عملکرد در دوران بهرهبرداری، به ویژه در خصوص فناوریهای نوین، مشاهده نمیشود.
یکی از مهمترین دلایل این موضوع، فقدان اطلاعات فنی مدون و تأیید شده در خصوص بسیاری از این گونه فناوریهاست.
انجام مطالعات فنی کامل و آزمایشهای لازم در مورد هر سیستم نیز برای شرکتهای مهندسان مشاور دشوار و مستلزم حرف زمان و هزینه قابل ملاحظه است.
امکان طراحی فرمهای متنوع معماری ضمن حفظ ارزشهای اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی
چنین مشکلاتی در سایر کشورها نیز تجربه شده و نهایتاً این نتیجه حاصل شده است که ارزیابی سیستمهای ساختمانی توسط مراجع ذیصلاح و صدور انواع مدارک فنی برای این سیستمها امری ضروری است.
مدارکی که نتایج آن باید مورد استناد مهندسان مشاور، طراحان، کارفرمایان و مصرفکنندگان قرار گیرد.
بدین ترتیب، استفاده بهینه از نیروی انسانی و مصالح، تأمین ایمنی آسایش در ساختمان، کاربرد مناسب تولیدات صنعتی در امور ساختمان و دستیابی به یک ابزار فنی به منظور حمایت از توسعه صنعتی و سرمایهگذاریهای لازم محقق میشود.
علاوه بر آن با ارزیابی مداوم روشها براساس استانداردها و مقررات مربوط به مصالح و سیستمهای ساختمانی امکان انتخاب برای مصرف کننده فراهم میگردد.
از سوی دیگر این امر موجب رقابت عادلانه مابین تولیدکنندگان و تشویق آنها به افزایش کیفیت و تحقیق برای نوآوری و یافتن راهحلهای مناسبتر ساختمانسازی میشود.
وجود معیارها و شیوه ارزیابی مدون و علمی، مهمترین ابزار در مطالعات و بررسیهای فنی برای صدور مدارک فنی معتبر و قابل استناد برای فناوریهای ساختمانی است.
- توسعه روشهای تولید صنعتی ساختمان:
تولید صنعتی ساختمان یکی از مهمترین روشها برای حل مشکل مسکن در ایران محسوب میشود.
با تولید صنعتی ساختمان، علاوه بر رعایت استانداردها و ضوابط مربوط به پایداری ساختمانها در شرایط مختلف اقلیمی و لرزهخیزی کشور، سرعت اجرای پروژههای ساختمانی به ویژه در پروژههای انبوهسازی مسکن افزایش مییابد.
در این راستا، توسعه فناوریهای نوین و روشهای تولید صنعتی ساختمان به ویژه در پروژههای تولید انبوه مسکن و سرمایهگذاری بلند مدت برای حمایت از تولیدکنندگان مصالح ساختمانی جدید و فناوریهای نوین، ضروری است.
همچنین باید مراجعی برای بررسی و تأیید فناوریهای نوین و تولید صنعتی ساختمان تعیین شود و کلیه تولیدکنندگان و واردکنندگان فناوریهای نوین ساختمانی، ملزم به أخذ گواهی و تأییدیه فنی از این مراجع شوند.
شناخت و ارزیابی فناوریهای نوین باید با توجه به نکات زیر انجام شود:
- انطباق با ویژگیهای معماری ایران
- تاریخچه ابداع، تولید و کاربرد علمی فناوری مورد نظر
- انعطافپذیری در طرحهای معماری
- سرعت و سهولت اجرا
- میزان سبک بودن سازه
- رفتار سازهای سیستم در مناطق لرزهخیز
- نتایج آخرین تحقیقات انجام شده در مورد سیستم
- شرایط حمل و نقل و نصب در محل
- تعمیر و نگهداری
- تنوع نیروی انسانی ماهر موردنیاز
- سازگاری با مقررات ملی ساختمان و سایر آیین نامهها در کشور
- هزینه ساخت هر مترمربع زیربنا
- هزینههای احداث کارخانه
- نوع مصالح مصرفی
- عمر مفید و دوام
- رفتار اجزای ساختمانی در برابر حریق
- قابلیت استفاده از انرژیهای موجود طبیعت در تهویه، سرمایش و گرمایش
- میزان شاخص کاهش صوت، درجه تراگسیل در دیوارهای داخلی و خارجی
- ویژگیهای مصالح مصرفی در سقف طبقات به لحاظ انتقال صداهای کوبهای
- شاخصهای ارزیابی انرژی
- گروهبندی از نظر صرفهجویی در مصرف انرژی
- شاخصها و پارامترهای انتقال انرژی در جدارهای خارجی
- مشخصات مصالح تشکیل دهنده از نظر مقاومت در برابر حریق
- رعایت استانداردهای معتبر بینالمللی در مورد حفاظت در برابر حریق
گردآورنده: گروه آموزشی استوارسازان با نظارت علمی سیدعلی منتظری
مرسی مقاله ی خوبی بود خیلی
ارادت، امیدوارم براتون مفید بوده باشه.