رابیتس چیست و چرا از آن استفاده می‌شود؟

رابیتس ورق فولادی مشبکی است.

از انواع ورق‌های گالوانیزه گرم تشکیل‌شده و با استفاده از مفتول‌های گالوانیزه رابیتس‌بندی به صورت یک لایه به شبکه فرعی متصل می‌شود.

این محصول از کشش عرضی و پرس ورق‌های گالوانیزه تولید می‌شود و بعد از گذر از مرحله برش آماده استفاده می‌گردد.

رابیتس به معنی هر نوع مواد نگهدارنده برای پشت گچ، از جمله شبکه‌های گسترده شده مش و یا آهن مشبک که با فیکسچر تثبیت شده است.

به عنوان ماتریس، نگهدارنده گچ و یا سیمان و محصولات مختلفی با نام گچ پیش‌ساخته و سقف‌های کاذب را معرفی کرده است.

این توری با تکنیک ایجاد پانچ‌های متوالی و متقارن با شکل هندسی یکسان در سطح ورق گالوانیزه ایجاد شده و با کشش عرضی تبدیل به شبکه‌ی توری (رابیتس) می‌شود.

ابعاد ورق رابیتس تولید شده بطور استاندارد ۱/۴۴ در ۰/۶ سانتیمتر مربع و مساحت ۱/۴۴ سانتیمتر مربع می‌باشد.

 

ورق رابیتس فولادی و تور مانند است که از انواع مختلف ورق گالوانیزه گرم به ضخامت ۲۵/۰ تا ۵/۰ میلی متر درست می‌شود.

با کمک از مفتول گالوانیزه و مفتول آرماتور‌بندی به شکل یک لایه به شبکه فرعی متصل می‌گردد.

این موضوع در تولیدرابیتس، باعث عدم ترک خوردگی گچ یا سیمان در سطح‌های مورد استفاده می‌گردد.

رابیتس‌ها عمدتاً در زیر سطح قرار‌ می‌گیرند و با توجه به اندود‌هایی که روی آن‌ها قرار داده‌ می‌شوند، در تماس با رطوبت قرار‌ می‌گیرند.

از این رو باید از جنس مصالح مقاوم در برابر رطوبت ساخته شوند.

از طرفی نیز از آنجایی که رابیتس در داخل کار قرار‌ می‌گیرد متعاقباً دسترسی به آن بسیار سخت که در واقع برابر با خراب کردن کار خواهد بود.

بنابراین عاقلانه است که این شبکه‌های فلزی از جنس‌های مقاوم مانند ورق گالوانیزه ساخته شوند.

عمدتاً رابیتس در ابعاد ۶۰ در ۲۴۰ سانتیمتر تولید می‌شود و مساحتی حدود ۱٫۴۴ مترمربع را جواب‌گو است.

با در نظر گرفتن خطاهایی که ممکن است وجود داشته باشد یک رابیتس جوابگوی ۱.۴ متر مربع مساحت است.

برای محاسبه تعداد رابیتس مورد نیاز برای ساختمان کافی است متراژ کاری را بر این عدد تقسیم کنید.

فرآیند تولید رابیتس شامل دو مرحله پرسکاری و کشش عرضی و یک مرحله برش است.

ماده اولیه رابیتس از نوع ورق گالوانیزه به ضخامت 0/25 mm و عرض 26 یا 29/5 cm می باشد.

پس از استقرار بر روی کویل باز کن، به صورت خودکار به داخل پرس ضربه‌ای تغذیه شده و شکاف‌های اولیه لازم توسط پرس در ورق ایجاد می‌شوند.

با پیشروی ورق در مرحله بعد عمل کشش عرضی توسط کشش غلطکی انجام شده و شبکه‌های مورد نظر و شیار V شکل روی ورق ایجاد می‌شود.

با انجام عمل مذکور عرض نهایی ورق به 60 یا 70 cm افزایش می‌یابد.

پس از عبور طول معینی از ورق شکل یافته نهایی معادل 260 cm از قسمت کشش عمق قطع کردن رابیتس با فرمان خودکار توسط قیچی گیوتینی انجام شده.

در نهایت محصول مورد نظر آماده و به انبار منتقل می‌شود.

• بستن رابیتس روی بادبندها، ستون‌ها و هر قطعه فلزی قبل از گچ‌کاری

بادبندها، ستون‌ها و کلا کلیه قطعات فلزی دارای سطح صاف و صیقلی هستند که اگر ضد زنگ هم خورده باشند مشکل بیشتر می‌شود.

 بادبندهایی که میان دیوارهای داخلی قرار می‌گیرند را در نظر بگیرید.

اگر مستقیما روی آن‌ها گچ شود گچ گیرش کافی با این سطح صاف را نخواهد داشت.

به علاوه در اثر لرزش اعضای فلزی نیز ممکن است گچ از آن جدا شود یا ترک بخورد.

بنابراین چون گچ گیرش کافی با سطح زیرین خودش را ندارد در اثر کوچک‌ترین حرکت ناشی از نشست یا لرزش، ترک‌هایی در عضو فلزی مورد نظر بوجود می آید.

هرچه قدر این ترک‌ها را رفع کنید باز هم مدتی بعد این اتفاق تکرار خواهد شد.

به همین ترتیب در محل‌هایی که ستون فلزی یا تیر فلزی داریم و قرار است روی آن را گچ کنیم این مشکل به وجود خواهد آمد.

باید با بستن رابیتس روی آن‌ها سطح زیر گچ را به سطح ناصاف تبدیل کنیم و جلوی ترک برداشتن یا ریختن گچ را بگیریم.

• بستن رابیتس روی ستون‌ها بتنی قبل از گچ‌کاری

به همین ترتیب روی ستون‌های بتنی را نیز قبل از اجرای گچ و خاک و حتی قبل از چیدن دیوار باید با رابیتس پوشاند.

• بستن‌رابیتس روی وجه نمایان تیرها و ستون‌های نما قبل از دوغاب ریزی سنگ‌ها
• بستن‌رابیتس روی تیرهای اطراف باکس راه پله

یکی دیگر از مسائلی که معمولا مورد غفلت قرار می‌گیرد قرار دادن رابیتس روی تیرهای کناره‌های راه پله می‌باشد.

در حالتی‌که دیواره راه پله‌ها سنگ یا کاشی می‌شوند در قسمتی از راه پله که تیر طبقات قرار گرفته شده است سطحی صاف داریم.

• بستن رابیتس دور ستون‌های پارکینگ

در قسمت پارکینگ اغلب نیاز است تا روی ستون‌ها سنگ شود.

در اغلب موارد سازندگان سنگ‌ها را مستقیما به روی ستون قرار داده و دوغاب می‌ریزند.

این سنگ‌ها نیز مستعد لق شدن و سقوط هستند چون سطح زیر آنها کاملا صاف و صیقلی می‌باشد.

میبایستی قبل از دوغاب ریزی روی ستون‌ها با رابیتس پوشانده شود.

• استفاده از رابیتس به عنوان قالب در بتن‌ریزی دال پله‌ها

رابیتس به دو دسته تقسیم می‌شود:

• دسته‌بندی رابیتس بر حسب ستون:

به دلیل اینکه از تعداد مشخصی از ردیف به وجود می‌آیند.

• دسته‌بندی بر اساس وزن:

در این دسته‌بندی تعداد ستون‌ها متفاوت می‌باشد ولی هر برگ از آن وزن خاص خود را دارد مانند:

1. وزن را‌بیتس ۹ ستونه‌ی سبک معادل ۶۶۰ گرم
2. وزن ۹ ستونه‌ی نیمه سنگین معادل ۷۹۰ گرم
3. وزن ۹ ستونه‌ی سنگین وزن هم معادل ۸۷۰ گرم

علاوه بر این رابیتس‌های ١١ و ١٣ ستونه‌ی سبک، نیمه سنگین و سنگین نیز هر کدام وزن خاصی دارند.

البته در حال حاضر در کشور‌های توسعه‌ یافته تعداد این ستون‌‌ها به ۱۷ عدد هم می‌رسد اما در کشور ایران فعلا تا ۱۳ ستون مورد مصرف قرار می‌گیرد.

اغلب رابیتس‌های دارای ۱۳ ستون، از وزن بالاتری برخوردار هستند.

علاوه بر این، کیفیت بالاتری هم نسبت به سایر این محصولات دارند و از ملات کم‌تری برای اجرای آن‌ها استفاده می‌شود.

تنها نکته‌ای که به نظر می‌رسد قیمتشان است که نسبت ۱۱ و ۹ ستون بیشتر می‌باشد.

انواع رابیتس بر اساس تعداد ستون‌های محور طولی رابیتس ۹ ستون، ۱۱ ستون، ۱۳ ستون می‌باشد.

• رابیتس‌۹ ستون سبک به وزن ۳۷۰ گرم
• رابیتس‌۹ ستون سبک به وزن ۴۰۰ گرم
• رابیتس‌۹ ستون سبک به وزن ۴۵۰ گرم
• رابیتس‌۹ ستون سبک به وزن ۶۰۰ گرم
• رابیتس2۹ ستون نیمه سنگین به وزن ۷۸۰ گرم
• رابیتس۹ ستون سنگین به وزن ۸۷۰ گرم
• رابیتس۹ ستون فوق سنگین به وزن ۹۰۰ گرم
• رابیتس۱۱ ستون سبک به وزن ۸۳۰ گرم
• رابیتس۱۱ ستون نیمه سنگین به وزن ۸۶۰ گرم
• رابیتس۱۳ستون سبک به وزن ۸۶۰ گرم
• رابیتس۱۳ستون نیمه سنگین به وزن ۹۳۰ گرم
• رابیتس۱۳ستون نیمه سنگین به وزن ۹۳۰ گرم
• رابیتس۱۳ستون سنگین به وزن ۱۰۰۰ گرم
• رابیتس۱۳ستون فوق سنگین به وزن ۱۰۸۰ گرم
• رابیتس۹ ستون فوق سنگین به وزن ۱۲۰۰ گرم

رابیتس در موارد زیر اجرا می‌شود:

• سقف‌های کاذب
• گچ کاری و گچ بری
• پوشاندن تیرآهن و آرماتور
• پوشاندن بتن سیمانی
• ترمیم ترک‌های ساختمانی 
• کارهای ترمیمی، دکوراسیون و…
• استفاده از شبکهرابیتس در جهت پیوستگی کامل سطوح دیوارها
• ایجاد بستر مناسب برای نصب اجزای تأسیسات برقی و مکانیکی
• انجام انواع پلاسترکاری‌های مناسب سیمانی و گچی 

نکته:

شبکه مناسب رابیتس موجب پیوستگی عمومی دیوار شده و از هرگونه ترک‌خوردگی و انفصال در کار جلوگیری خواهد کرد.

رابیتس که در ابعاد 240*60 سانتیمتر تولید و عرضه می‌شود، مساحتی در حدود 44/1 متر را پوشش می‌دهد.

با در نظر گرفتن تلورانس این مقدار معمولاً 4/1 متر را پوشش می‌دهد و با تقسیم متراژ کاری بر این عدد تعداد ‌رابیتس مورد نیاز به دست می‌آید.

مزایای‌رابیتس

• بالا رفتن سرعت اجرا
• در بازار به مقدار فراوانی وجود دارد
• نیروی کار آن به وفور یافت می‌شود
• رابیتس باعث چسبندگی بیشتر مصالح به سطح شده
• استحکام آن را بالا می‌برد که از ترک خوردگی زود هنگام جلوگیری می‌کند
• فرم پذیر بودن آن 
• در اجرای آرک و گچ‌کاری بسیار کارایی دارد

استفاده از رابیتس در پروژه‌های ساختمانی فواید زیادی داشته که تعدادی از آن‌ها به صورت زیر می‌باشند:

• کاهش وزن سقف‌ها با اجرای سقف کاذب
• اجرای دکوراسیون در سقف‌ها و دیوارها
• مصرف کمتر مصالح به علت کاذب بودن
• انعطاف پذیری بیشتر نسبت به ورق‌ها
• هزینه کمتر در اجرا
• تهیه آسان
• قابلیت اجرای هر دکوراسیون با هر ابعاد

معایب‌رابیتس

به دلیل اینکه برای استفاده نیاز به گچ می‌باشد عوامل مرتبط با آن باعث معایب استفاده از رابیتس می‌باشد.

بطوری که مصرف گچ در استفاده از رابیتس بالا می‌باشد و همچمنین هزینه و دستمزد برای آن نیز بالا می‌باشد.

متداول‌ترین عملیات رابیتس‌بندی در سه مرحله اجرا می‌شود:

• مرحله اول این است که میلگردهای آویز را که وظیفه تحمل بار اصلی سقف کاذب را بر عهده دارند نصب کنیم.

این میلگردها باید به تیر آهن‌های سقف جوش داده شوند.

نکته‌ای که در این مرحله حائز اهمیت است فاصله میلگردها از یکدیگر است.

این فاصله باید کمتر از 60 سانتیمتر باشد.

البته برای سقف‌هایی که سنگین هستند و یا قرار است طراحی خاصی داشته باشند.

باید این فاصله 30 سانتیمتر باشد و فاصله زیادتر از آن مناسب نخواهد بود.

نکته دیگر که در انتخاب میلگردها اهمیت دارد این است که باید حتما از فولاد نرمه باشند که قابلیت جوش‌پذیری بالایی داشته باشند.

• در مرحله دوم بایستی توری فولادی ر‌ابیتس را نصب کنیم.

از آن جایی که این توری‌ها فولادی هستند پس می‌توان از جوشکاری استفاده کرد.

ولی یک راه دیگر هم وجود دارد و آن استفاده از سیم‌رابیتس‌بندی است.

این سیم‌ها در واقع مفتول‌های گالوانیزه هستند.

توری‌های ر‌ابیتس را بسته به تعداد پل‌هایی که دارند دسته‌بندی می‌کنند و این نکته را در نظر داشته باشید که انتخاب نوع ر‌ابیتس مناسب اهمیت فراوانی دارد.

برای این کار باید به فاصله میلگردهای نصب شده از یکدیگر توجه داشت.

مثلا هرچه که فاصله میلگردها از یکدیگر کمتر باشد می‌توان از ر‌ابیتس با تعداد پل‌های کمتر و سبک‌تر استفاده کرد.

• در مرحله سوم نوبت به گچ‌کاری می‌رسد.

در این مرحله با استفاده از گچ سطح ر‌ابیتس را به طور کامل می‌پوشانیم.

برای این که سطحی صاف و بدون عیب و نقص ایجاد شود به چند مرحله گچ‌کاری نیاز است که باید توسط افراد وارد و کار بلد انجام شود.

• ستون 9، 11 یا 13
• میلگرد با قطرهای 8، 10 و 12 میلیمتر
• نبشی شماره‌ی 3 یا 4
• سیم مفتول گالوانیزه، مفتول گالوانیزه با ضخامت Max : 0.8 mm
• گچ

رابیتس سه ستونه نسبت به ر‌ابیتس دارای دو ستون، کیفیت بالاتری داشته و طول عمر بیشتری دارند.

همچنین میزان ملات به کار رفته را کاهش می‌دهد.

در خرید ر‌ابیتس باید از با کیفیت بودن ماشین آلات و قالب‌های به کار رفته نیز اطمینان حاصل فرمایید.

رابیتس جزو سقف‌های کاذب ثابت طبقه‌بندی می‌شوند.

• در این نوع سقف‌ها امکان دستیابی به فضای پشت تایل بدون تخریب آن ممکن نیست.
• امکان اجرای طرح‌های دکوراتیو در آن‌ها وجود دارد.
• برای اجرای طرح‌های دکوراتیو نیاز زیرسازی مناسب می‌باشد.
• سقف کاذب ر‌ابیتس از پرکاربردترین انواع سقف کاذب است.
• سازه‌ی این سقف عموماً از میلگرد و نبشی و رویه آن متشکل از تورهای گالوانیزه و گچ می‌باشد.

اجزای این سقف عبارتند از:

• زیرسازی متشکل از نبشی و میلگرد که با اتصال جوش به یکدیگر متصل می‌شوند.
• ورق‌های توری رابیتس که با سیم‌های نازک گالوانیزه به شبکه فوق متصل می‌گردند.
• لایه گچ که بر روی رابیس اجرا می‌گردد.

انواع کاربردهای سقف ر‌ابیتس عبارتند از:

•  پوشاندن اسکلت فلزی ساختمان
• پوشاندن سیستم‌های تاسیساتی ساختمان
• اجرای طرح‌های دکوراتیو سقف ر‌ابیتس

مزایای سقف رابیتس عبارتند از:

• سرعت نسبتا خوب اجرای آن
• سهولت تهیه مصالح مورد نیاز
• امکان ایجاد انواع طرح‌های دکوراتیو بخصوص طرح‌های هندسی و هلال‌ها
• عدم نیاز به تخصص حرفه‌ای خاص
• عدم نیاز به تجهیزات خاصی هنگام نصب و اجرا

معایب سقف کاذب رابیتس عبارتند از:

• بالا بودن وزن این نوع سقف نسبت به سایر سقف‌های کاذب
• بالا بودن زمان اجرای این گونه سقف‌ها نسبت به سایر سقف‌های کاذب
• وجود دور ریز و نخاله بیشتر در حین اجرا
• بالا بودن قیمت مصالح ر‌ابیتس و هزینه اجرا به دلیل بالا بودن دستمزد گچ‌کاری
• محدودیت‌های اقلیمی مانند نقاط شرجی و مشابه آن در استفاده از این نوع سقف‌ها

 

دستگاه‌های مورد نیاز برای اجرا:

• دستگاه جوش
• انبر آرماتوربندی
• قیچی میلگرد بری
• شاقول و …

شرایط جوی مناسب:

بهترین شرایط جوی هوای بالای 5 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.

اندود گچ در هوای زیر 5 درجه با تاخیر خشک شده و این امر باعث فروکش کردن گچ در سطوح می‌گردد.

گچ پفکی شده و مقاومت فشاری خود را از دست می‌دهد و به راحتی تغییر شکل می‌دهد که حتی توسط بتونه و رنگ نیز این ایراد رفع نمی‌گردد.

بر اساس محلی که ما می‌خواهیم از ر‌ابیتس استفاده کنیم، تعداد ستون‌ها و وزن ر‌ابیتس متفاوت خواهد بود.

لذا باید ابتدا ابعاد محل مورد نظر را اندازه‌گیری کنید.

سپس با توجه به اینکه سازه شما دارای وزن سبک یا سنگین است، اقدام به خرید ر‌ابیتس نمایید.

همانطور که می‌دانید، بیشترین کاربرد‌ آن در ساخت نماها و سقف‌های کاذب است.

برای ساخت نما پرکاربردترین ر‌ابیتس نوع ۱۳ ستونه آن است.

اما این مدل ر‌ابیتس اصلا برای سقف‌های کاذب مناسب نیست چرا که وزن بالایی دارد.

وزن بالا در ساخت سقف کاذب خطر ریزش آن را افزایش داده و خطرناک می‌باشد.

در ساخت سقف‌های کاذب بهتر است از رابیتس ۹ یا ۱۱ ستونه بهره ببرید که وزن کمتری دارند.

البته هرچه شماره ستون ر‌ابیتس کمتر باشد، به ملات بیشتری نیاز خواهد داشت.

هرچه وزن سازه مورد نظر شما بیشتر باشد، به عنوان مثال ابعاد بیشتری داشته باشد و یا تزیینات بیشتری را شامل شود، شما باید ر‌ابیتس سنگین‌تری را خریداری کنید.

چرا که هرچه وزن رابیتس بیشتر باشد، تحمل وزن بیشتری را دارد.

ابعاد پوشش دهنده رابیتس

ر‌ابیتس‌ها در ابعاد گوناگونی ساخته می‌شوند اما اکثرشان ۲۴۰ در ۶۰ سانتیمتر هستند.

به این ترتیب هر یک برگ ر‌ابیتس ابعادی حدود ۱/۴ متر را پوشش می‌دهد.

در نتیجه لازم است تا شما ابعاد حدودی محل مورد نیاز خود را بدانید تا هزینه اضافی را متحمل نشوید.

کیفیت و طول عمر رابیتس

از نکات مهم بعدی، اطمینان حاصل کردن از کیفیت ر‌ابیتس است.

چرا که اگر رابیتس از کیفیت کافی برخوردار نباشد، به سرعت زنگ زده و باعث ریزش سازه شما می‌شود.

به همین علت توصیه می‌شود تا از شرکت‌های معتبر خریداری کنید.

هرچه کیفیت گالوانیزاسیون رابیتس بیشتر باشد، طول عمر آن هم بیشتر خواهد بود.

شرکت‌های معتبر با استفاده از فرایند گالوانیزاسیون استاندارد، مفتول‌های تشکیل دهنده رابیتس را گالوانیزه کرده و طول عمر این شبکه‌ها را افزایش می‌دهند.

تناسب وزن و تعداد ستون‌های رابیتس

هنگام تحویل گرفتن رابیتس به تناسب وزن و تعداد ستون‌های آن دقت کنید.

به عنوان مثال ممکن است شرکت‌های نامعتبر با یک وزن اسمی کالا را به شما تحویل دهند.

اما رابیتس استاندارد، یک تناسب منطقی بین تعداد ستون و وزن دارد.

کناف‌ها به ورق‌های گچی آماده‌ای گفته می‌شود که به صورت ورقه‌ای در سقف‌های کاذب یا دیوارها و دکوراسیون‌ها استفاده می‌شوند.

برای اجرای کناف نیاز به افراد متخصص بوده که این افراد ابتدا یک سازه فلزی برای سقف کاذب به صورت مثال ساخته و سپس ورق کناف را روی آن پیچ می‌کنند.

سرعت اجرای کناف از رابیتس بیشتر بوده و همچنین وزن کمتری نسبت به آن دارد.

همچنین هنگام ضربه و خرابی کناف‌ها، تنها با تعویض ورق گچی مشکل حل می‌شود.

از معایب استفاده از کناف نسبت به رابیتس‌ها شاید بتوان گفت که:

• اجرای کناف برای ابعاد کوچک و حجم کار کم به صرفه نیست.
• تهیه کناف نسبت به ورق رابیتس سخت‌تر است.

کاری از گروه آموزشی استوارسازان