شناخت انواع طرح‌های سنگ آنتیک و اجرای آنها

سنگ آنتیک از ترکیب قطعات کوچک و شکسته سنگ‌ تراورتن و مواد چسباننده تشکیل می‌شود.

استفاده از ضایعات سنگ‌های تزئینی مانند سنگ‌ تراورتن  سبب می‌شود علاوه بر افزایش بهره‌وری از مواد عالی موجود در طبیعت، محصولات سنگی با طرح‌های زیبا و چشم‌نواز ایجاد گردد.

طراحان و معماران جهت زیباسازی نمای بیرونی و داخلی ساختمان‌ها و همچنین محوطه‌ سازی فضای ویلا و باغ‌ها از این نوع سنگ استفاده می‌کنند.

ویژگی‌های منحصر به فرد فیزیکی و مکانیکی سنگ آنتیک موجب شده در سال‌های اخیر بازار فروش آن بطور قابل توجهی افزایش یابد.

سنگ‌ تراورتن ممکن است بطور طبیعی و یا در هنگام استخراج از معدن دارای شکاف و شکستگی‌هایی باشد.

وجود چنین نقص‌‌هایی موجب می‌شود سنگ مورد نظر به عنوان ضایعات شناخته شود.

علاوه بر این در هنگام فرآوری و برش این سنگ‌ها در کارخانه قطعات کوچک جدا شده از آن‌ها را نیز می‌توان به عنوان ضایعات در نظر گرفت.

در گذشته بخش عمده‌ای از این ضایعات جهت تهیه پودرسنگ استفاده می‌شد.

مقاومت مناسب ضایعات سنگ‌های دولومیت، منیزیت، آهک متراکم و ماسه سنگ‌های آهکی که از آن‌ها در تولید سنگ آنتیک استفاده می‌شود موجب ظهور بسیاری از ویژگی‌ها در آن می‌شود.

انسان از زمان‌های دور سنگریزه‌ها را جمع می‌کرد و از آنها ابزار می‌ساخت.

او از آن‌ها مهره درست می‌کرد و رنگ می‌زد تا زینت تن او شود.

8 هزار سال قبل از میلاد مردم منطقه‌ای که اکنون فرانسه و اسپانیا نامیده می‌شوند با اجرای رنگ قرمز روی سنگریزه‌ها، نقطه‌گذاری و خطوط موجدار آن‌ها را تزیین می‌کردند.

اولین نمونه‌های شناخته شده کاربرد سنگ آنتیک از سنگریزه‌ها متعلق به قرن هشتم قبل از میلاد و در آسیای صغیر است.

در قرن سوم قبل از میلاد یونانی‌ها سنگفرش‌های موزائیکی وسیعی از سنگریزه‌های تیره رنگ با انتقال تدریجی بسیار ظریف به سمت رنگ روشن ساختند.

سنگ آنتیک‌های مقدونیه به درجه اوج صنعت خود رسیدند.

مزایا:

• قابلیت تحمل گرمای بسیار زیاد و سرما
• عایق پذیری سطوح خصوصا دیوارهای نم گرفته و مرطوب
• عمر مفید زیاد
• رنگ بندی متنوع (وجود بیش از ۲۰ رنگ متنوع)
• مقاومت در برابر یخ‌زدگی
• ضد آتش (به دلیل این ویژگی می‌توانند در طراحی شومینه نیز استفاده شوند)
• مقاومت در برابر سایش
• وزن کم و حمل آسان
• پاک و تمیز شدن راحت
• امکان طراحی و قالب‌بندی متنوع
• کاربرد در بخش‌های مختلف ساختمان‌ها
• قیمت مناسب
• ثبات رنگ زیاد
• نصب آسان
• مناسب برای استفاده در محیط‌های بهداشتی نظیر بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها، مراکز آموزشی و …
• امکان ساخت با توجه به طرح و رنگ مشتری
• وجود تخلخل در سنگ‌های آنتیک امکان چسبندگی این سنگ‌ها به ملات را بالا برده و به همین دلیل می‌توان آن‌ها را بر روی هر نوع دیواری (گچی، سیمانی، سرامیکی و…) نصب نمود.
• قابلیت انعطاف پذیری بسیار بالا
• پس از نصب سنگ آنتیک ماده براق کننده‌ای به نام رزین بر روی آن پاشیده می‌گردد که عمر سنگ را چندین برابر می‌کند و آن را کاملا ضد آب می‌کند.

معایب:

• عدم قابلیت رنگ پذیری
• امکان تجمع حشرات در بین بندهای سنگ آنتیک
• عدم استفاده از سنگ برای پوشش سقف
• عدم استفاده از سنگ انتیک در فضاهای قوسی شکل و دارای منحنی

از سنگ آنتیک به عنوان موارد زیر استفاده می‌شود:

• دیوارپوش بین کابینتی
• تزئین دیوار پشت تلویزیون
• فضای بالای شومینه
• نمای ساختمان
• دیوار آشپزخانه
• دیوار اماکن اداری و تجاری
• نصب بین دیوارهای کابینت
• نمای محوطه حیاط منازل
• طراحی فضای ویلاها و باغ
• استفاده در دیوار دور ستون‌ها و…

با گذشت زمان سنگ‌ها ممکن است کثیف شوند.

این کثیفی ممکن است به وسیله محلول غلیظ صابون یا شوینده‌ها در آب و برس زبر پاک شوند.

هرگز از برس سیمی استفاده نکنید که به سطح سنگ آسیب می‌رساند.

سطوح سنگ را به وسیله اسید یا محصولاتی با پایه اسید تمیز نکنید.

شستشو با فشار هم توصیه نمی‌شود.

سنگ‌های آنتیک به دلیل ساختاری از آهک خود نیاز به شستشو و تمیز کردن متناوب دارند.

این کار علاوه بر افزایش طول عمر سنگ موجب براق‌سازی و زیبایی بیشتر سنگ می شود.

برای مواردی که سنگ آنتیک در نمای خارجی ساختمان قرار دارد دوره تناوب تمیز کردن حدودا یک بار در سال است.

دوره تناوب شستشو می‌تواند با توجه به میزان مواد آلاینده بین ۲ تا ۳ بار در سال باشد.

* سنگ‌های آنتیک در مجموع به دو دسته سنگ آنتیک طبیعی و سنگ آنتیک مصنوعی دسته‌بندی می‌شوند:

1- سنگ طبیعی

در ساخت سنگ‌های آنتیک طبیعی فقط از ضایعات سنگ‌ تراورتن استفاده می‌شود و به دلیل سختی پایین و شکنندگی کم فرایند برش و ساب زدن بسیار ساده خواهد بود.

با توجه به این موارد از ضایعات سنگ‌ تراورتن جهت تولید سنگ‌های آنتیک طبیعی استفاده می‌شود که برخی از دلایل آن عبارتست از:

• سنگ گرانیت و کوارتزیت مقاومت بیشتری نسبت به سنگ‌ تراورتن دارند
• شکنندگی بالا
• قابلیت ساب و برش
• کریستالی بودن
• وزن زیاد
• چشم نوازی
• وجود حفره جهت چسبیدن کامل به ملات

2- سنگ مصنوعی

سنگ‌های مصنوعی از ترکیب مجدد سنگ‌های طبیعی با مواد افزاینده دیگر به دست می‌آیند که به آن‌ها وزن کمتری داده و در نتیجه نصب آن‌ها سریعتر می‌شود.

برای آن که بدانیم سنگ‌های مصنوعی از چه چیز ساخته شده‌اند به اختصار می‌توان گفت که:

این سنگ‌ها از ترکیب سیمان، رس‌ها، آگرگات‌های سنگ‌های ضایعاتی و خاک‌های سبک وزن ساخته می‌شوند.

مواد به کار رفته در تمامی این سنگ‌ها کیفیتی مبتنی بر ملاحظات محیطی و انسانی دارند.

رنگ دانه‌های اکسید آهن رنگ مورد نظر را به این سنگ‌ها می‌دهد.

ترکیبی که از این راه بدست می‌آید در قالب‌هایی ریخته می‌شود که دارای نقش و نگار‌های سنگ‌های طبیعی هستند و به این سنگ‌ها سیمایی کاملا طبیعی می‌دهد.

از نظر قیمت، سنگ‌های مصنوعی به مراتب قیمتی کمتر از سنگ‌های طبیعی دارند.

چرا که کارهای دشواری که روی سنگ طبیعی برای رساندن آن به بازار و قابل استفاده کردن آن انجام می‌شود در مورد سنگ‌های مصنوعی غیرضروری می‌نماید و دارای وزنی کمتر و ضخامتی کوچکتر هستند.

به ما این اجازه را می‌دهد که سه برابر سنگ‌های طبیعی بتوانیم آن‌ها را به کار گیریم.

علاوه بر این‌ها مقاومت ساختاری آن‌ها در فنداسیون‌های خاص توانایی تحمل بارهای زیاد را به آن‌ها می‌دهد.

سنگ‌های مصنوعی در واحد متر مربعی برای قطعات تخت به فروش می‌رسند و بسته‌بندی آن‌ها در جعبه‌های چوبی دستی انجام می‌شود.

چون سنگ مصنوعی یک محصول سیمانی است، دارای عمر مفیدی است که دیگر محصولات ساخته شده از سیمان هم دارند و برای کارهای خارجی ساختمان مناسب است.

معمولا سازنده‌ها این عمر مفید را تامین می‌کنند.

سنگ‌های مصنوعی به علت داشتن قابلیت تحمل گرمایی می‌توانند در ساخت فضای خارجی شومینه‌ها نیز مورد استفاده قرار گیرند.

از آن‌جایی که مواد سازنده این سنگ‌ها دارای درصدی رس است، آن‌ها را در مواجهه با گرما مناسب ساخته است.

به طور طبیعی این سنگ‌ها باید با ملات‌ها یا چسب‌ها به کار گرفته شوند.

از مزایای سنگ آنتیک مصنوعی نسبت به طبیعی می‌توان به این دو مورد اشاره کرد:

• دوام بیشتر سنگ آنتیک مصنوعی به‌دلیل مقاومت بیشتر
• جلوگیری از ایجاد قارچ و باکتری در فضاهای خالی موجود در سنگ به‌دلیل تخلل پایین‌تر نسبت به سنگ‌های آنتیک طبیعی

* انواع سنگ آنتیک

• سنگ گیوتین یا قیچی
• روتوری
• پازل لب پر
• پازل لب صاف
• سنگ سه بعدی  یا پروفیلی (ابزاری)
• پازل نامنظم و منظم
• پازل الوان
• پازل چرمی
• سنگ مالون
• سنگ بادبر
• آنتیک طرح آجر
• سنگ آنتیک حاشیه
• آنتیک سوپر براش
• سنگ رودخانه‌ای
• سنگ آنتیک حصیری

• سنگ آنتیک ابزاری
• سنگ تراورتن
• سنگ مرمر

• سنگ گرانیت
• سنگ چینی
• سنگ لوح
• ماسه سنگ

1-سنگ‌های گرانیت

گرانیت‌ها سخت و محکم هستند و در برابر نفوذ آب از خود مقاومت نشان می‌دهند.

می‌توان از آن‌ها در محیط‌های صنعتی استفاده نمود، زیرا قدرت تحمل زیادی دارند و در صنعت ساختمان‌سازی جزء مصالح با دوام به شمار می‌روند.

این نوع سنگ‌ها ظاهر متفاوتی دارند و آن هم به دلیل کار نهایی است که بر روی سطح آن‌ها انجام می‌شود و به صورت چکشی، صیقلی، تیشه‌ای و کلنگی دیده می‌شوند.

البته فراموش نکنید که نوع صیقلی آن ظاهر زیباتری دارد و به خوبی رنگ و انعکاس را نمایش می‌دهد.

می‌توان سطح سنگ گرانیت را با کمک حرارت دادن به صورت سوخته در آورده و از تلفیق آن‌ها با گرانیت‌های صیقلی استفاده نمود تا از طریق ایجاد تضاد، زیبایی جالبی خلق شود.

توجه داشته باشید که گرانیت‌ها در اثر حرارت دیدن ضریب انبساط و انقباض بین اجزای کریستال‌های مختلف آن‌ها تغییر کرده و به صورت سوخته در می‌آیند و از آن‌ها در فضاهای مختلف می‌توان استفاده نمود.

البته برای استخراج گرانیت‌ها باید هزینه زیادی را صرف نمود.

از آن‌جایی که برش و صیقل دادن آن‌ها گران است، به همین خاطر از این سنگ گران‌قیمت در نمای ساختمان‌ها کمتر استفاده می‌شود و بیشتر برای کف‌سازی قابل استفاده هستند.

2- ماسه سنگ‌ها

توجه داشته باشید که ماسه سنگ‌ها انواع مختلفی دارند.

اگر ته نشست‌های ماسه‌ای را با کمک کربنات کلسیم بهم بچسبانید، ماسه سنگ آهکی ایجاد می‌شود.

اگر این ته نشست‌ها با سیلیس چسبیده شوند، تشکیل ماسه سنگ‌های سیلیسی را می‌دهند و به همین صورت اکسید آهن و دولومیت هم باعث ایجاد اکسید آهن و دولومیتی می‌شوند.

3- سنگ تراورتن

یک نوع سنگ آهک که با فعالیت چشمه‌های آب گرم ایجاد می‌شود را سنگ تراورتن می‌نامند.

در واقع آب‌های گرم از بین سنگ‌های کربناتی مانند سنگ آهک حرکت کرده و از آن‌جایی که اسیدی می‌باشد، کربنات کلسیم این سنگ‌ها حل شده و باعث می‌شود تا محلول کربناتی و بی‌کربناتی را با خود به سطح زمین بیاورد.

توجه داشته باشید که این نوع سنگ‌ها به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند، مورد استفاده در فضاهای دکوراتیو می‌باشند.

در واقع مقاومت نسبتا خوب این سنگ‌ها، برش پذیری و همچنین صیقلی شدن آن‌ها باعث می‌شود تا ظاهر زیبایی پیدا کنند.

در کنار قیمت ارزان‌تری که نسبت به سنگ‌های دیگر دارند، باعث می‌شود تا در ساخت سنگ‌های آنتیک از ضایعات این نوع سنگ‌ها استفاده کنند.

4- سنگ مالون

سنگ مالون نوع سنگی است که کاملا تراش خورده هستند و بعد از استخراج آن‌ها را به وسیله پتک به اشکال منظم در می‌آوردند.

سنگ‌های مالون در مناطق کوهستانی و همچنین قوس‌های سنگی قابل استفاده هستند.

برای مثال در درگاه‌ها، طاق‌های زیرین دالان‌ها، نمای ساختمان‌ها، پله‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرند.

5- سنگ قیچی یا گیوتین

سنگ‌های گیوتینی جزء سنگ‌های دکوراتیو به حساب می‌آیند که از کنار هم قرار گرفتن قطعه‌های پروفیل‌های سنگ تراورتن، مرمریت و… با طرح و رنگ‌های مختلف تهیه می‌شوند.

توجه داشته باشید که پروفیل‌های سنگی را با استفاده از دستگاهی خاص به صورت طولی به دو قسمت تقسیم می‌کنند.

این کار به گونه‌ای انجام می‌شود که سطح خارجی که روی دیوار نصب می‌شود، صاف باشد و سطح داخلی نامنظم و ناصاف است و از آن‌ها برای نمای بیرونی و داخلی ساختمان استفاده می‌کنند.

جالب این است که سنگ‌های قیچی جزء پرکاربردترین متریالی است که می‌توان از آن‌ها در کنار کاغذ دیواری، ترموود و … استفاده نمود.

6- سنگ پازل

سنگ پازل جزء سنگ‌های آنتیک به حساب آمده و به دلیل قطعات منظمی که دارد، کاملا دکوراتیو می‌باشد.

در واقع سنگ پازل به صورت منظم برش خورده و در اشکال و طرح‌های مختلف تهیه می‌شود.

سنگ‌های پازل انواع مختلفی دارند که شامل:

زنجیره ای

توری قیچی

لب پر

7- سنگ کامپوزیت :

پنل‌های کامپوزیت جایگزین مناسب برای سنگ، چوب، و آجر طبیعی می‌باشند.

این پنل‌های دکوراتیو دارای ظاهری صد در صد طبیعی و قابل شست و شو بوده و نیز عایق کامل رطوبت، صوت و حرارت می‌باشد.

مزایایی که این نوع از سنگ‌ها را نسبت به سایر سنگ‌ها متمایز می‌کند شامل:

• رنگ‌بندی نامحدود
• سبک بودن
• سرعت نصب بالا
• ضد حریق بودن
• مانع از رشد کپک‌ها و قارچ‌ها و جانوران در پشت پنل‌ها

8- سنگ پروفیل

سنگ پروفیل یکی از پرطرفدارترین سنگ‌های دکوراتیو است که با سطحی یک‌دست و بدون ناهمواری، حالتی منحنی در لبه‌های خود دارد.

در روند شکل‌دهی به این نوع از سنگ آنتیک، از ابزارهای نیم‌گرد و یا تمام‌گرد استفاده می‌شود.

9- سنگ چند بعدی

از سری سنگ‌های آنتیک جدید، می‌توان به سنگ‌های دکوراتیو چند بعدی اشاره کرد که برش‌های دو بعدی یا سه بعدی آن‌ها به وسیله دستگاه‌های برش متفاوت ایجاد می‌شوند.

این سنگ‌ها به دلیل ظاهر متفاوت جذابشان بسیار محبوب شده‌اند.

10-سنگ بادبر

شاید بتوان گفت که سنگ بادبر از قدیمی‌ترین سنگ‌های آنتیک است که به مرور زمان و با پیشرفت تکنولوژی و طراحی، امروزه در اشکال بسیار جدیدتر و زیباتر عرضه می‌شود.

11- سنگ چرمی

ظاهر چرم مانند این نوع از سنگ‌های آنتیک باعث انتخاب نام سنگ چرمی برای آن شده است.

سنگ دکوراتیو چرمی زمینه‌ای ناهموار دارد و عموماً چیدمان آن به صورت پازلی و حجمی انجام می‌شود.

رزین‌ها سطح سنگ آنتیک را ضد آب کرده و مانع از تغییر رنگ سطح‌ها می‌شود.

همچنین سطح را از اشعه‌های خورشیدی محافظت می‌کند که سبب طول عمر سطح می‌شود.

برق کننده سنگ به صورت آماده مصرف بوده و تنها با کمک قلمو یا پیستوله کم فشار می‌توان آن را روی سطح سنگ اعمال نمود.

توجه داشته باشید که برای سطح‌های عمودی باید تا حدی رزین را بزنید که از سطح سنگ جاری شود.

توصیه می‌کنیم برای این‌که اجرای رزین به درستی و کامل انجام شود، حداقل دو لایه پشت سر هم پاشیده شود.

پایه شیمیایی چسب سنگ آنتیک بر اساس پلیمرهای مصنوعی، ترکیبات آب بند کننده و پودرهای میکرونیزه معدنی می‌باشد.

این محصول خاصیت چسبندگی بسیار بالایی دارد.

همچنین به دلیل خاصیت ارتجاعی ویژه، دارای کاربردهای متنوعی می‌باشد که از آن در مقابل عوامل جوی محافظت می‌کند و مانع از پوسته پوسته شدن می‌شود.

مکانیزم عملکرد آن به گونه‌ای است که با دفع رطوبت باعث ایجاد چسبندگی قوی روی سطح مورد نظر می‌شود.

این محصول به علت پایداری، استحکام و دوام در برابر رطوبت، سرما و گرما پس از خشک شدن در بخش‌های متفاوتی مصرف می‌شود.

از جمله مزیت‌های مهم چسب سنگ نما آنتیک می‌توان به چسبندگی بسیار مناسب به مصالح ساختمانی و کاربرد ساده آن اشاره کرد..

همچنین لازم است بدانید که به منظور کاهش بار مرده ساختمان از این نوع چسب استفاده می‌شود.

این چسب را باید به دور از رطوبت و گرمای شدید و نور مستقیم خورشید و در دمای 7 الی 40 درجه سانتیگراد نگهداری کرد.

تاریخ نگهداری این چسب ۱۲ ماه پس از تاریخ تولید آن می‌باشد.

سطح مورد نظری که چسب روی آن اعمال می‌گردد، باید کاملاً مستحکم و فاقد برآمدگی باشد.

همچنین اگر سطح مورد نظر از پلاسترهای قدیمی باشد، باید عاری از چربی و روغن، آلودگی و گرد و غبار باشد.

در صورتی که سطح دارای پوشش دیگری مانند کاغذ دیواری بوده، ابتدا باید کاغذ را از دیوار جدا کرده و زیرسازی انجام داد.

سپس جهت نصب سنگ‌های مورد نظر بایستی اول هرگونه چربی از روی سطوح کاشی پاک نموده و به وسیله تیشه مقداری از سطح قدیمی برداشته شود.

به وسیله ماله یا کاردک شانه‌دار چسب به وسعت حداکثر یک متر مربع و ضخامت 3 الی 4 میلی متر روی دیوار اعمال گردد.

مصالح نصب شده بر روی دیوار بعد از 48 ساعت مستحکم می‌شوند و بعد از این مدت می‌توان بندکشی را شروع کرد و به فاصله دو روز پس از بندکشی سطح مورد نظر قابل استفاده می‌باشد.

برای نصب کردن با چسب باید پشت مصالح را به میزان حداقل 60% به چسب آغشته کرد.

عملیات نصب را در هوای سرد و دمای زیر صفر انجام ندهید، زیرا در صورت یخ زدگی قطرات، چسبندگی کامل رخ نمی‌دهد.

میزان مصرف چسب سنگ آنتیک

میزان مصرف این چسب به نوع زیر کار و چگونگی برجستگی‌های پشت کار بستگی دارد.

همچنین به طور معمول 4 الی 5 کیلوگرم برای هر متر مربع لازم می‌باشد.

کاربرد چسب سنگ نما آنتیک

از جمله کاربردهای چسب سنگ نما آنتیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چسباندن سنگ‌های نما در داخل و خارج ساختمان
• مورد مصرف در مکان‌هایی که نیاز به وزن کمتر و سرعت اجرایی بالاتری دارند
• چسباندن سنگ‌های آنتیک موجود در داخل و خارج از ساختمان
• به منظور زیباسازی بناهایی با بتن یا سیمان
• در سازه‌هایی با کشش، انبساط و انقباض قابل توجه

کارخانه‌های سنگ‌ تراورتن فرآوری شده خارج از کشور:

• کارخانه سنگ منطقه جبل علی دوبی
• کارخانه سنگ شارجه

در حال حاضر فرآوری سنگ‌های ایرانی در یک کارخانه در منطقه جبل علی دوبی انجام می‌شود که توان تولید این کارخانه حدود 15 هزار مترمربع سنگ در ماه است.

کارخانه دیگری در شارجه احداث شده که علاوه بر خرید سنگ خام مقداری از سنگ‌ تراورتن تولید ایران را فرآوری و صادر می‌کند.

اولین جزیره جهان جزیره نخل جمیره در دبی به‌ مساحت 30 کیلومتر مربع بخشی از برنامه‌ای است که بزرگترین پروژه بازیابی زمین در جهان خوانده می‌شود.

که نتیجه 5 سال جابه‌جایی میلیون‌ها تن از شن و ماسه‌ خلیج فارس و سنگ‌های استخراج شده است.

منطقه کارارا ایتالیا به‌عنوان مهد صنعت سنگ تزیینی جهان شناخته می‌شود و تکنولوژی تولید سنگ‌های آنتیک و مصنوعی از سال 1960 در ایتالیا پدید آمد.

اولین کارخانه تولید سنگ‌های آنتیک و مصنوعی مربوط به شرکت برتون ایتالیایی بوده که پیش از 80 نمایندگی در کشورها و 3 نمایندگی در ایران دارد.

ارزشمندترین معادن سنگ کشور، معادن سنگ کرم استخوانی ده‌بید فارس در منطقه قلعه نوعی ده‌بید است.

• ضخامت 2 الی 5/2 سانتی‌متر جهت پوشش نمای خارجی و کف ساختمان و یا پوشش دیواره‌های داخلی ساختمان
• ضخامت 5 الی 7 سانتی‌متر برای استفاده در پله ساختمان‌ها
• ضخامت 5 الی 10 میلی‌متر و ابعاد 20×10 سانتی‌متر به‌عنوان کاشی و جهت پوشش نمای داخلی حمام و آشپزخانه

1- نصب به روش دوغاب کاری

2- نصب با پیچ و رولپلاک

3- نصب با چسب

کاری از گروه آموزشی استوارسازان