آشنایی با فیلیپ جانسون
فیلیپ جانسون در سال 1906 در کلیولند ایالت اوهایوی آمریکا به دنیا آمد و در طی دوران به یکی از قدرتمندترین معماران عصر بدل گشت.
او نه تنها یک معمار بود، بلکه یک مورخ، نویسنده، منتقد، مدیر موزه و… نیز بود.
فیلیپ جانسون معمار نوآوری که آسمانخراشهای شیشهای را رواج داد.
بعدها با طرحهای جسورانه و نوستالژیک پست مدرن قالبهای پیشین خویش را در هم شکست.
طی ۵۰ سال، یکی از تأثیرگذارترین چهرههای معماری و طراحی آمریکا بوده است.
بطوریکه بسیاری از ساختمانهای آمریکا در نیمه دوم قرن بیستم بر اساس اصول معماری بنیان او، ساخته شدهاند.
دوران تحصیلی فیلیپ جانسون
وی تحصیلات پایه خود را، در شهر زادگاهاش به اتمام رساند.
پس از اخذ مدرک دیپلم، به منظور تحصیل در رشته فلسفه یونان، راهی دانشگاه هاروارد شد.
وی پس از کسب مدرک لیسانس در این رشته از دانشگاه هاروارد در سال ۱۹۲۷ میلادی، به سراسر اروپا سفر کرد.
در آنجا با آثار معماران مدرنیستی نظیر لوکوربوزیه، لویی کان و لودویگ میس فن در روهه آشنا شد.
فیلیپ جانسون در سال ۱۹۳۰ موفق به دریافت مدرک B.A. فلسفه از دانشگاه هاروارد گردید.
دپارتمان معماری موزه هنر مدرن
او پس از فارغالتحصیلی، دپارتمان معماری موزه هنر مدرن (MOMA) نیویورک را برای نخستین بار در سطح موزههای ایالات متحده، به منظور مطالعه و کنکاش در معماری (به عنوان یک هنر)، تأسیس نمود.
مدیریت آن را طی دو دوره یک بار بین سالهای ۱۹۳۰ و ۱۹۳۶ و بار دیگر بین سالهای ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۴ بر عهده گرفت.
همین حضور پیوسته فیلیپ جانسون در دپارتمان معماری موزه هنر مدرن نیویورک، سبب آشنایی وی با مورخ معماری مشهور امریکایی، هنری راسل هیچکاک شد.
فیلیپ جانسون در سال ۱۹۳۲ میلادی، نخستین نمایشگاه معماری مدرن را با همکاری هنری راسل هیچکاک در موزه هنر مدرن نیویورک ترتیب داد.
این امر در کنار انتشار کتاب “سبک بینالمللی: معماری مدرن از سال ۱۹۲۲” توسط این دو، تاثیر به سزایی در معرفی اندیشههای مدرن معماران مشهور مدرنیستی نظیر لوکوربوزیه، لویی کان و لودویگ میس فن در روهه، آلوار آلتو و والتر گروپیوس به جامعه معماری ایالات متحده امریکا داشت.
سبک بینالمللی که مشخصه آن کاربرد مصالح مدرن از قبیل شیشه و فولاد و تأکید بر کارکرد و سازه، بجای توجه به دکوراسیون و تزیینات، است.
علاوه بر اینکه معماری آمریکا را به شدت تحت تأثیر قرار داد، تا ۵۰ سال بعد، بر معماری جهان نیز حکمفرما بود.
جانسون در دهه ۱۹۳۰، علاوه بر این اقدامات، از ثروت شخصیاش نیز برای پشتیبانی و ایجاد انگیزه در بسیاری از معماران مدرن که برجستهترین آنها لودویگ میس فن در روهه بود، بهره گرفت.
خانه شیشهای فیلیپ جانسون
خانه شیشهای فیلیپ جانسون، یک خانه موزه واقع در نیوکینن ایالات کنتیکت است.
در سال ۱۹۴۹ میلادی به عنوان منزل شخصی فیلیپ جانسون طراحی و ساخته شده است.
به نظر میرسد که جانسون در طراحی این خانه شیشهای از خانه شیشهای لودویگ میس فن در روهه الهام گرفته است.
چرا که میس فن در روهه جز نخستین کسانی به شمار میرود که به استفاده گسترده از شیشه در طراحیهای خود رو آورد و نخستین خانه شیشهای تاریخ معماری را طراحی نمود.
این خانه شیشهای که نمونه خوبی از استفاده متریالهایی صنعتی نظیر فولاد و شیشه به شمار میرود.
خانه شیشهای به مدت ۵۸ سال، میزیبان فیلیپ جانسون در تعطیلات آخر هفته وی بوده است.
کلیسای کریستال فیلیپ جانسون
تاریخچه ساخت کلیسای جامع کریستال که کلیسای کاتولیک رومی اسقف نشین اورنج کانتی کالیفرنیاست، به سال ۱۹۵۵ میلادی باز میگردد.
این ساختمان که توسط معمار توانای امریکایی، رابرت شولر طراحی شده است.
این سازه جزو نخستین سازههای شیشهای ایالات متحده امریکا به شمار میرود.
ولی شکل کنونی این کلیسا، مدیون توسعه آن توسط معمار مشهور پست مدرنیست امریکایی، فیلیپ جانسون، در سال ۱۹۸۰ میلادی است.
این امر سبب شد که کلیسای کریستال به هنگام بازگشایی در سال ۱۹۸۱ میلادی، عنوان بزرگترین ساختمان شیشهای دنیا را نصیب خود کند.
برج سیگرام فیلیپ جانسون
برج سیگرام یک آسمانخراش واقع در محله منهتن نیویورک است که از کارهای مشترک فیلیپ جانسون به شمار میرود.
چراکه پلان یکپارچه، لابی سنگی و نمای بیرونی برنزی و شیشهای آن توسط معمار مشهور آلمانی-امریکایی، لودویگ میس فن در روهه طراحی شده است.
فیلیپ جانسون که طراحی داخلی این آسمانخراش را برعهده گرفته بود، بخشی را به رستورانهای چهارفصلی اختصاص داد که امروزه الگوی بسیاری از معماران در طراحی انواع رستورانهاست.
ویژگی معماری فیلیپ جانسون
- از مدرنیسم افراطی در خانه شخصیاش تا پست مدرنیسم در ساختمان
- تحت تاثیر لودویگ میس فن در روهه کارهایی با نمایان شدن سازه
- اصول معماریاش را از مدرنیسم به پست مدرنیسم وحتی ضد پست مدرنیسم قرار داد
- تغییر سبک جانسون استقبال از کارهای او در دنیای تجارت
- حجمهای فضایی خلق شده با فرمهای تندیس وار
- استفاده از نور چه طبیعی و مصنوعی
تغییر گرایشات معماری فیلیپ جانسون
گرایش فیلیپ جانسون به تعادل بین طراحی مینیمالیستی و اشاره به معماری گذشته در دهه پنجاه میلاد به مرور تغییر کرد.
شروع این تغییرات در نگرش جانسون را میتوان در طراحی عبادتگاهی برای یهودیان در بندر چستر شهر نیویورک دانست.
وی در طراحی این بنا از فرمهای خمیده (به ویژه قوس) استفاده کرده و میتوان اقتباس از بناهای تاریخی را در طرح آن مشاهده کرد.
این الگو بعدها در بناهایی مانند گالری هنر در دامبارتون اوکس در واشنگتن (۱۹۶۳) و مرکز آی.دی.اس و مجموعهای از ساختمانهای مینیاپولیس تکرار شد(۱۹۷۳).
فیلیپ جانسون و پست مدرنیسم
سبک جانسون با ساختمان دفتر مرکزی تلفن و تلگراف آمریکا در شهر نیویورک (۱۹۸۴ ساختمان کنونی شرکت سونی) به حد نهایی خود رسید.
این بنا با نمای سنگی و مشخصه مهم آن، سقف ستنوری شکسته، نقطه عطفی در معماری معاصر محسوب میشود.
چرا که نخستین ساختمان مهم ساخته شده بود که کاربرد سبکهای تاریخی را که در دوران اقتدار سبک بینالمللی به شدت مهجور مانده بود و توسط اهالی حرفه به سخره گرفته میشد را احیاء کرد.
گفتمان معماری معاصر را، با همان میزان تأثیرگذاری که سبک بینالمللی در ۵۰ سال قبل داشت، تغییر داد.
فیلیپ جانسون با طراحی کالج معماری جرالد دی هینز در دانشگاه هیوستون (۸۵-۱۹۸۳) به صراحت به قرن ۱۸ میلادی روی آورد.
ایده اصلی این اثر، طرح اجرا نشدهای بود که توسط معمار فرانسوی کلود-نیکولاس لدوکس طراحی شده بود.
منتقدین معماری و فیلیپ جانسون
فیلیپ جانسون در اوایل دهه ۱۹۵۰ از سوی منتقدان معماری مورد احترام و تحسین بسیار زیادی واقع میشد.
با اینکه جانسون به شدت تحت تاثیر عقاید و اصول معماری لودویگ میس فن در روهه بود؛ اما او هر زمان که خواست و اراده کرد، اصول معماریاش را از مدرنیست به پست مدرنیست و حتی به ضد پست مدرنیست تغییر داد.
حتی اعلام کرد به سمت سنت گرایی التقاطی گرایش دارد.
بر این اساس است که منتقدان جانسون از او با عنوان معماری یاد میکنند که به سبکها بیشتر از اصول و محتوا اهمیت میداد و بیشتر به عنوان مروجی برای نظریهها بود تا یک طراح.
جوایز و افتخارات
- مدال طلای جایزه معماری AIA در سال۱۹۷۸
- جایزهی معماری پریتزکر در سال ۱۹۷۹
آثار برجسته
Boston Public Library
Chapel of St. Basil at the University of St. Thomas in Houston
DDC (Domus Design Collection) Showroom
Fort Worth Water Gardens
Gate of Europe Towers
Hines College of Architecture at the University of Houston
Lipstick Building, New York City
The Williams Tower in Houston, Texas
The Urban Glass House condominiums in New York
Thanks Giving Square in Dallas, Texas
Monastery building at St. Anselm’s Abbey in Washington DC
Hydrotech Pennzoil Place Houston Texas
درگذشت
فیلیپ جانسون ژانویه، سال 2005 در سن 98 سالگی در خانه معروف شیشهای خویش، درگذشت.
اخیرا کلنگ آخرین ساختمان طراحی شده توسط فیلیپ جانسون، بعد از مرگش، در منهتن به زمین زده شد.
این بنای 12 طبقه که بسیار از خلوص طرح مشهور خانه شیشهای جانسون الهام گرفته، بار دیگر تلفیقی خالص از شیشه و فولاد را ارائه میدهد.
تفاوت عمده ساختاری بین این دو بنا، شهری شدن بنای جدید با قابلیت پاسخگویی به نیازهای مرتبط با قرارگیری در بستری شهری است.
گروه آموزشی استوارسازان
سپاسگذارم از سایت بی نظیرتون
ممنون از همراهیتون