آشنایی با مبحث 2 مقررات ملی ساختمان

مبحث 2 مقررات ملی ساختمان:

ﻣﻘﺮرات ملی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺮان، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮاﮔﻴﺮﺗﺮﻳﻦ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﻮﺟـﻮد در ﻋﺮﺻـﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن، بیﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻘﺶ موﺛﺮی در ﻧﻴﻞ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻋـﺎلی ﺗـﺄﻣﻴﻦ ایمنی، ﺑﻬﺪاﺷـﺖ، ﺳﻼﻣﺖ و ﺻﺮﻓﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻓﺮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ دارد.

رﻋﺎﻳﺖ آن ﺿﻤﻦ ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻫـﺪاف ﻣـﺬﻛﻮر ﻣﻮﺟﺐ ارتقای کیفیت و اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‌ها می‌ﮔﺮدد.

ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ اﻫﻤﻴﺖ، تدوین مقررات ملی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﻄﻪ عطفی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻬﻨﺪسی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﺸﻮر ﻣﺤﺴﻮب می‌ﺷﻮد ﺑﻴﺶ از دو دﻫﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ وزارت ﻣﺴـﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزی آﻏﺎز و ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻨﺪسی ﻛﺸﻮر و در ﻗﺎﻟﺐ ﺷـﻮراي ﺗـﺪوﻳﻦ مقررات ملی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻛﻤﻴﺘﻪ‌های تخصصی ﻣﺒﺎﺣﺚ، ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪهی و بی‌وﻗﻔﻪ ﺳﻴﺮ ﺗﻜﺎﻣـﻞ ﺧـﻮد را طی ﻧﻤﻮده اﺳﺖ.

در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺿﻤﻦ ﺗﻜﻤﻴﻞ و ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه و ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺘﻀـﻴﺎت ﺷـﺮاﻳﻂ ﻛﺸـﻮر از ﺣﻴـﺚ اﻗﺘﺼـﺎدی، فنی، ﻓﺮهنگی و اﺟﺘﻤﺎعی، ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺟﺪﻳﺪی ﻫﻢ در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﭘـﺲ از ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﻬﺎیی و طی ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺼﻮﻳﺐ در اﺧﺘﻴﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻨﺪسی ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ.

در حال حاضر مدارک فنی متعددی نظیر مقررات ملی ساختمان، آیین‌نامه‌ها، اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﻣﺸﺨﺼﺎت فنی در ﻛﺸﻮر ﻣﻨﺘﺸﺮ می‌ﺷﻮد و استفاده‌ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت‌های آﻧﻬﺎ ﻻزم از ﻧﻈﺮ ﻫﺪف از ﺗﻬﻴﻪ ﻫﺮ ﻣﺪرک، لازم‌الاجرا بودن، ﻗﻠﻤـﺮو، ﺣـﺪود ﺗﻔﺼﻴﻞ، ﻣﺤﺘﻮا و ﺳﺎﻳﺮ ویژگی‌های ﺧﺎص ﻫﺮ ﻣﺪرک ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﻛـﻪ در ﻣـﻮرد مقررات ملی ساختمان می‌توان ویژگی‌های زیر را بر شمرد:

• مقررات ملی ساختمان در سراسر کشور لازم‌الاجرا است.
• احکام مقررات ملی ساختمان به طور خلاصه و اجمالی تدوین می‌شود.
• با توجه به الزامی بودن مقررات ملی ساختمان این مقررات فاقد موارد توصیه‌ای و راهنمایی است.
• مقررات ملی ساختمان بر هرگونه عملیات ساختمان نظیر تخریب احداث بنا تغییر کاربری، توسعه بنا، تعمیر اساسی و نظایر آن حاکم است.

مبحث 2 مقررات ملی ساختمان:

ﻣﻘﺮرات ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺧﻮدی ﺧﻮد ﻣﺘﻀﻤﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‌ها ﻧﻴﺴـﺘﻨﺪ ﺑﻠﻜـﻪ در ﻛﻨﺎر ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﺬﻛﻮر ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺗﺮوﻳﺞ و آﻣـﻮزش آن در ﻣﻴـﺎن ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﻣﻬﻨﺪسی ﻛﺸﻮر ﺑﻄﻮر ﺧﺎص و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن، داﻧﺶ آﻣﻮزان و آﺣﺎد ﻣﺮدم ﺑﻄﻮر ﻋﺎم از یک ﺳﻮ و اﻳﺠﺎد ﻧﻈﺎمی ﻛﺎرآﻣﺪ ﺑﺮای اﻋﻤﺎل و کنترل اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات و ﺗﻨﻈﻴﻢ رواﺑﻂ دﺧﻴـﻞ در اﻣﺮ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز اﺣﺪاث ، مسئولیت‌ها، ﺷﺮح وﻇﺎﻳﻒ و ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺎﻧﻮنی اﻗﺪاﻣﺎت احداث، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻨﺎ، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺎرﺑﺮی و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ، ﺑﺎﻳـﺪ ﻫﻤـﻮاره ﺑـﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻜﺎرﻫﺎ و ضمانت‌های اجرایی این مقررات مدنظر ﺳﻴﺎﺳﺖ‌گذاران،  ﻣﺠﺮﻳﺎن و دﺳﺖ‌اندرکاران ساخت و ساز گیرد.

ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪسی و کنترل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و در اﺟﺮای ﻣﻔﺎد آن ﺑﻪ وﻳﮋه مواد 34 و33 ﻣﻮاد ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺬﻛﻮر، وﺿﻊ ﻣﻘﺮرات ملی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و اﻟﺰام ﺑـﻪ رﻋﺎﻳـﺖ آﻧﻬـﺎ در ﻃﺮاحی، ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ، اﺟﺮا، ﺑﻬﺮهﺑﺮداری و ﻧﮕﻬﺪاری ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن‌ها ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر اﻃﻤﻴﻨـﺎن از ایمنی، ﺑﻬﺪاﺷﺖ، ﺑﻬﺮه‌دهی ﻣﻨﺎﺳﺐ، آﺳﺎﻳﺶ و ﺻﺮﻓﻪ اﻗﺘﺼـﺎدی، اﻳـﻦ اﻃﻤﻴﻨـﺎن را در ﻣﻴﺎن ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن و ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣﺮﻓﻪﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنی ﺑﻪ وﺟﻮد می‌آورد ﻛﻪ ﺑﺎ پشتﮔﺮمی، ﺑﻪ اﻳﻔﺎی وﻇﻴﻔﻪ‌ای ﻛﻪ در ﺗﻮﺳﻌﻪ و آﺑﺎدانی ﻛﺸﻮر دارﻧﺪ ﻣﺒﺎدرت ورزﻧﺪ و از اﻳـﻦ رﻫﮕـﺬر، ﺳﻬﻢ ﺧﻮد را در ﺗﺤﻘﻖ آرﻣﺎن‌های واﻻی اﻧﻘﻼب ﻋﻴﻨﻴﺖ ﺑﺨﺸﻨﺪ.

مبحث 2 مقررات ملی در مورد نظامات اداری است و به شرح وظایف ناظر و مجری و طراح می‌پردازد.

تشخیص سوالات این مبحث و کتاب قانون کمی دشوار است، بنابراین توصیه می‌شود مبحث 2 همزمان با کتاب قانون مطالعه شود.

در حال حاضر آخرین ویرایش مبحث دوم مربوط به سال ۱۳۸۴ می‌باشد.

بخش اول مبحث دوم به تعاریف می‌پردازد و لازم است تمامی بندها مطالعه شود.

بخش بعدی شامل مجموع شیوه‌نامه‌های آئین‌نامه اجرایی مصوب ۱۳۷۵ و آئین‌نامه اجرایی ماده ۳۳ مصوب ۱۳۸۳ هیات وزیران “قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان” می‌باشد.

از زمان تصویب قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در سال ۱۳۷۴ و آئین‌نامه اجرایی آن در سال ۱۳۷۵، آئین‌نامه و شیوه‌نامه‌های متعددی در زمینه موضوعات مرتبط با اجرای آنها وضع شده است.

از محوری‌ترین آئین‌نامه‌های قانون مذکور آئین‌نامه اجرایی ماده ۳۳ قانون است که توسط یک گروه کارشناسی تهیه و پس از بررسی‌های لازم در تاریخ ۱۷/۰۴/۱۳۸۳ از تصویب هیأت وزیران گذشت.

مبحث 2 مقررات ملی ساختمان شامل شیوه‌نامه‌هایی است که در آنها وظایف تمامی سازمان‌ها، نهادها و مراجع عهده‌دار کنترل مقررات ملی ساختمان در کشور تعیین و ترتیبات اجرایی آنها ذکر شده است.

همچنین سایر شیوه‎‌نامه‌های آئین‌نامه اجرایی قانون در سال‌های گذشته، هماهنگ با هم در یک مجموعه واحد در هشت فصل ارائه شده است.

• ناظر حقیقی و حقوقی
• ناظر هماهنگ‌کننده
• حدود صلاحیت مهندسان و دفاتر مهندسی
• ظرفیت اشتغال، مجری حقیقی و حقوقی
• مهندسان تأسیسات مکانیکی و برقی
• مهندس طراحی، طراحان حقوقی
• مسئول دفتر، کاردان‌ها و معماران تجربی
• صاحب کار
• شرایط احراز صلاحیت
• انبوه سازان
• شناسنامه فنی و ملکی ساختمان
• قرارداد با مصالح و بدون مصالح
• شرایط عمومی و خصوصی قرارداد
• پیمان مدیریت
• برچیدن کارگاه

• فصل اول کلیات
• فصل دوم طراحی ساختمان
• فصل سوم اجرای ساختمان
• فصل چهارم نظارت ساختمان
• فصل پنجم فهرست‌های قیمت خدمات مهندسی ساختمان و نحوه عمل به ماده ۱۲ آیین نامه اجرایی
• فصل ششم شناسنامه فنی و ملکی ساختمان
• فصل هفتم شیوه‌نامه تعیین حدود صلاحیت
• فصل هشتم پیوست مربوط به شیوه‌نامه مجریان ساختمان

گروه آموزشی استوارسازان