در مبحث 6 مقررات ملی ساختمان راجب چه مباحثی صحبت شده؟

مبحث ششم مقررات ملی ساختمان

مبحث 6 مقررات ملی ساختمان به عنوان بارهای وارده بر ساختمان اولین بار در سال 1380 به دلیل حساس بودن این مبحث و میزان بارهایی که بر ساختمان‌ها وارد می‌کنند و اثراتی که بر روی آنها می‌گذارد منتشر شد.

با توجه به گسترش صنعت بلند مرتبه‌سازی و همچنین امکان بروز طوفان‌هایی با سرعت زیاد، لزوم بازنگری ضوابط مربوط به تعیین بارهای ناشی از باد ضروری به نظر می‌رسد.

بطور کلی سه روش جهت محاسبه بار باد پیش‌بینی شده است:

روش‌های استاتیکی
دینامیکی
تجربی

روش استاتیکی برای سازه و ساختمان‌های با ارتفاع کم و متوسط و نیز نما و پوسته خارجی مناسب است.

در این روش فشار ناشی از باد به دو بخش فشار داخلی و خارجی تقسیم شده و هر یک از این نیروها بر اساس ضریب اهمیت، فشار سرعتی، ضریب یادگیری، ضریب اثر باد جهشی و ضریب فشار داخلی یا خارجی تعیین می‌شود.

روش دینامیکی برای تعیین اثرات کلی باد شامل پاسخ تشدید شده و عمدتاً برای ساختمان‌های بلند و سازه‌های لاغر به کار می‌رود.

روش تجربی برای ساختمان‌هایی که ممکن است در معرض اثرات جستی باد یا گرفتگی قسمتی از عبور جریان توسط موانع بالا دست جریان، ریزش گردباد یا اثرات ناپایداری آیرو دینامیکی قرار گیرند و همچنین ساختمان‌هایی که پوسته خارجی نامتعارفی دارند مناسب است.

مبحث 6 مقررات ملی ساختمان، حداقل الزامات بارگذاری برای طراحی ساختمان‌ها و سایر سازه‌های موضوع این مقررات را تعیین می‌نمایند.

بارها و ترکیبات بار اختصاص داده شده که هماهنگ با یکدیگر تعریف شده‌اند، برای استفاده در روش‌های طراحی متفاوت بیان شده است.

تغییرات مبحث ششم مقررات ملی ساختمان

با توجه به گستردگی و تنوع اقلیم آب و هوایی كشور ایران، ضوابط مربوط به بار سیل، بار باران و بارهای یخ و یخ‌زدگی جوی در این ویرایش به مبحث 6 مقررات ملی ساختمان اضافه شده است.
با توجه به فصول جدید بارگذاری اضافه شده، گروه‌بندی خطرپذیری ساختمان و همچنین ضریب اهمیت مربوط به هر نوع بارگذاری در فصل اول این مقررات منظور شده است.
تركیبات بارگذاری مربوط به طراحی به روش‌های متفاوت با در نظر گرفتن بارهای جدید اعمالی، در فصل دوم این مقررات ارائه شده است.
عمده‌ترین تغییر ایجاد شده در فصل مربوط به بار مرده، حذف بار مربوط به تیغه‌های جداساز فضا و انتقال آن به فصل مربوط به بارهای زنده است.
حداقل بار طراحی جانبی خاک با توجه به شرح مصالح انباشته شده در پشت دیوار حائل اصلاح و در فصل بارهای خاک و فشار هیدرواستاتیكی اعمال شده است.
از جمله مهمترین تغییرات اعمالی در فصل بارهای زنده در مبحث 6 مقررات ملی ساختمان عبارتست از:
1. ارائه ضوابط مربوط به دیوارهای تقسیم كننده
2. اصلاح ضوابط مربوط به كاهش بارهای زنده طبقات از جمله امكان كاهش بار زنده محل عبور و پارک خودروهای سواری و كاهش در بارهای زنده بام تحت شرایط خاص
3. اصلاح بارهای جرثقیل
4. تكمیل و بروز رسانی حداقل بارها زنده گسترده یكنواخت و بار زنده متمركز كف‌ها، بار زنده محل فرود بالگرد و تعیین یک حداقل مقدار ممكنه برای حالاتی كه بار زنده آنها در این مبحث مشخص نشده است.
اصلاح رابطه مربوط به تعیین بار برف بام بر اساس ضریب اهمیت، ضریب برف‌گیری، ضریب شرایط دمایی و ضریب شیب
بازنگری ضوابط مربوط به بارگذاری نامتوازن، انباشتگی برف در بام‌های ترازهای پایین‌تر و متفاوت و سربار باران بر برف از جمله تغییراتی است كه در بار برف ایجاد شده است.
با توجه به گسترش صنعت بلند مرتبه‌سازی و همچنین امكان بروز طوفان‌هایی با سرعت زیاد، لزوم بازنگری ضوابط مربوط به تعیین بارهای ناشی از باد ضروری به نظر می‌رسد.
تغییرات ایجاد شده در این فصل به حدی است كه می‌توان فصل مربوط به بارهای ناشی از باد را یک فصل جدید در این مبحث به شمار آورد.
با توجه به بازنگری در ضوابط آیین نامه 2800، كمیته تخصصی مبحث ششم تصمیم گرفت تا ضمن ارجاع ضوابط طراحی در برابر زلزله به آخرین ویرایش آیین نامه 2800 به ذكر ضوابط لرزه‌ای مهم و بیان واضح‌تر موارد ابهام آمیز در فصل 11 این مبحث بسنده كند.
با توجه به اهمیت موضوع پدافند غیرعامل و انتشار مبحث 21 در خصوص این مطلب، بارهای ناشی از انفجار در فصل 12 ارائه گردیده است.

کاربرد مبحث ششم مقررات ملی ساختمان

دامنه کاربرد این مبحث، حداقل بارهایی که باید در طراحی ساختمان‌ها و سازه‌های موضوع مقررات ملی ساختمان از جمله ساختمان‌های بتن مسلح، فولادی، چوبی و ساختمان‌های با مصالح بنایی مد نظر قرار دارد را در بر می‌گیرد.