مصالح ساختمانی
آشنایی کامل با انواع میلگردهای مورد استفاده در ساختمان
آشنایی با میلگردها
میلگرد ساختمانی و غیرساختمانی کاربرد فراوانی پیدا کرده‌اند.
بنابراین، همه ما کم و بیش نام میلگرد را شنیده‌ایم.
میلگرد به عنوان یکی از اساسی‌ترین مصالح ساختمانی، تقویت بتن در سازه‌ها و استحکام بخشی به آن را بر عهده دارد.
زیرا بتن با این که ساختار متراکم و استحکام فشاری بالایی دارد، اما در کشش ضعیف عمل می‌کند.
به همین دلیل میلگرد به منظور تحمل بارهای کششی وارد عمل می‌شود.
در واقع میلگرد با افزایش استحکام کششی بتن، در برابر عواملی مانند زلزله از سازه محافظت می‌کند.
از دیگر کاربردهای انواع میلگرد می‌توان به مقاومت دهی به بارهای متمرکز و ثابت نگه داشتن سایر میله‌های فولادی در جای خود اشاره کرد.
میلگردها با قطرهای متنوعی تولید می‌شوند.
سیم آرماتور با قطر ۱٫۵ میلیمتر، سیم نجاری با قطر ۲٫۵ میلیمتر و مفتول با قطر ۴ میلیمتر عرضه می‌شود.
همه این‌ها در دسته مفتول‌ها طبقه‌بندی می‌شوند و معمولا به صورت کلاف هستند.
اما میلگر‌دهایی که در آرماتوربندی مورد استفاده قرار می‌گیرند، قطری بالاتر از ۶ میلیمتر دارند.
این میلگردها نیز در قطرهای مختلفی تا ۱۴ میلیمتر و … تولید می‌شوند.
برای ثابت نگه داشتن میلگرد در داخل بتن می‌توان از دو روش استفاده کرد.
یکی از این روش‌ها تعبیه میلگرد به صورت عمقی در ساختار بتن است.
همچنین می‌توان انتهای میلگرد را به شکل قالب خم کرد.
بدین ترتیب میلگرد در ساختار بتن قفل می‌شود.
روش‌های تولید میل گرد
انواع میلگرد اغلب با نورد گرم و انواع متنوعی از فولادها، مانند فولاد تازه تولید شده و یا فولاد ریخته‌گری شده می‌تواند تولید شود.
در نورد گرم، شمش‌های فولادی تا دمای سرخ شدن حرارت می‌بینند.
سپس به وسیله غلتک‌های متوالی دستگاه نورد به سطح مقطعی با اندازه مورد نظر می‌یرسند.
در نهایت به منظور ایجاد آج، از میان غلتک‌های کنده‌کاری شده عبور داده می‌شوند.
دمای کاری در این روش ۱۲۰۰ – ۸۰۰ درجه سانتیگراد است.
نورد سرد نیز از روش‌های قدیمی تولید میلگرد است.
این روش در کمتر از دمای تبلور مجدد انجام می‌گیرد و شمش عبوری از میان غلتک‌ها به سرعت سرد می‌شود.
همین امر موجب پایین آمدن شکل پذیری میلگرد می‌شود.
یکی از روش‌های دیگر تولید میلگرد آلیاژسازی است.
در این روش خنک کردن میلگرد به صورت تدریجی و در فضای آزاد انجام می‌گیرد.
همچنین خواص شیمیایی و مکانیکی در سراسر میلگرد یکنواخت است.
از این روش در مناطق زلزله خیز مانند کشور ژاپن استفاده می‌شود.
زیرا در روش آلیاژسازی، میلگردها استحکام خوبی از خود نشان می‌دهند.
روش دیگر تولید میلگرد با عملیات حرارتی به ترمکس معروف است خنک کردن در این روش، با عبور آنها از داخل لوله‌های آب انجام می‌گیرد.
لازم به ذکر است که در این روش خواص شیمیایی و مکانیکی سطح میلگرد نسبت به مرکز آن بهتر است.
تولید میلگرد با این روش هزینه کمتری نسبت به روش آلیاژسازی دارد.
زیرا خواص محصول تولید شده در این روش از یکنواختی خوبی برخوردار نیست.
مشخصات میل گرد
مواردی که برای شناسایی میلگردها لازم است، عموما شامل شناسه درجه میلگرد و نشانه اختصاری تولیدکننده میلگرد است.
شناسه درجه میلگرد بیانگر استحکام تسلیم آن است.
نشانه اختصاری تولیدکننده میلگرد نیز معمولا اولین حرف نام تولیدکننده است.
انواع میلگردها از نظر استحکام موجود است.
میلگردهای استحکام پایین، به وسیله سه نشانه معرفی می‌شوند.
این نشانه‌ها شامل نورد انجام شده، سایز میلگرد و نوع فولاد استفاده شده هستند.
اما در میلگردهای استحکام بالا، برای بیان درجه استحکام میلگرد از خطوط ممتد استفاده می‌شود.
انواع جنس میل گرد بر اساس مواد اولیه
- میل گرد اروپایی:
ماده اصلی این میلگرد منگنز است.
این میلگرد به واسطه مقاومت خمشی پایین خود، قیمت کمتری دارد.
استفاده از میل گرد اروپایی در پروژه‌های مناطق زلزله خیز توصیه نمی‌شود.
ای نوع میلگرد بیشتر در دوران پهلوی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
- میل گرد فولاد کربن:
این میلگرد رایج‌ترین میلگرد موجود در بازار است و با عنوان میلگرد سیاه نیز شناخته می‌شود.
نقطه ضعف میلگرد فولاد کربن، مقاومت پایین آن در برابر رطوبت است.
زنگ زدن میلگرد باعث ترک خوردن بتن اطراف آن می‌شود.
به همین دلیل این میلگرد در مناطق مرطوب و کاربردهای دریایی قابل استفاده نیست و باید از گزینه‌های جایگزین استفاده کرد.
لازم به ذکر است برخلاف مقاومت پایین در برابر خوردگی، این میلگرد استحکام کششی خوبی دارد.
- میل گرد روکش اپوکسی:
این میلگرد همان میل گرد فولاد کربن است، با این تفاوت که با اپوکسی پوشش داده شده است.
این روکش نازک، خاصیت ضد زنگ بودن میلگرد را تا ۱۷۰۰ – ۷۰ برابر افزایش می‌دهد.
اما به دلیل نازکی و ظرافت خود، مستعد آسیب دیدن است.
در این صورت روند خوردگی میلگرد تسریع می‌شود.
- میل گرد گالوانیزه:
برای بهبود مقاومت در برابر خوردگی میلگرد سیاه، می‌توان آن را به روش گالوانیزه نیز پوشش دهی کرد.
میلگرد گالوانیزه به دلیل این که پوشش آن مقاومت بالاتری در برابر آسیب‌دیدگی و خراش دارد، ۴۰ درصد گران قیمت‌تر از نوع قبل است.
اما پوشش گالوانیزه مقاومت به خوردگی و زنگ زدگی میلگرد را تنها تا ۴۰ برابر افزایش می‌دهد.
-
میل گرد کامپوزیتی تقویت شده با فیبرهای شیشه (فایبرگلاس):
این میلگرد مقاومت به خوردگی بالایی در محیط‌های خورنده از خود نشان می‌دهد.
میلگرد GFRP در واقع یک کامپوزیت پلیمری است.
به دلیل شباهت فیبر شیشه به فیبر کربن، این میلگردها فاقد قابلیت خم شدن هستند.
همچنین آنها بسیار سبک بوده و قیمت بیشتری نسبت به میلگرد روکش اپوکسی دارند.
- میل گرد فولاد ضد زنگ:
مقاومت به خوردگی این میلگرد ۱۵۰۰ برابر میلگرد فولاد کربن است.
همچنین به راحتی خم می‌شود.
این میلگرد گران‌ترین میلگردی است که به بازار آهن آلات عرضه می‌شود.
- میل گرد فولاد استنلس:
گران‌ترین گزینه برای تقویت بتن میلگرد فولاد استنلس است که قیمت آن حدود ۸ برابر آرماتور اپوکسی است.
فولاد استنلس ۱۵۰۰ برابر بیشتر نسبت به آرماتور سیاه در برابر زنگ زدگی مقاوم است.
معمولا از فولاد استنلس به جز شرایط خیلی خاص به دلیل قیمت زیاد کمتر استفاده می‌شود ولی از نظر کیفی، بهترین آرماتور برای اکثر پروژه‌ها می‌باشد.
قطر میل گرد
به طور کلی میلگرد در قطرهای ۶ تا ۵۰ میلیمتر ساخته می‌شوند.
میلگردهای زیر ۸ میلیمتر به صورت قرقره‌ای در بازار وجود دارند و به آنها سیم مفتول نیز گفته می‌شود.
میلگردهای ۸ تا ۳۲ میلیمتر در ساختمان‌سازی به کار برده می‌شوند و به آنها میلگردها یا آرماتورهای ساختمانی گفته می‌شود.
از میلگردها با قطرهای بیشتر برای ساخت برج، پل و… استفاده می‌شود.
انواع میل گرد بر اساس استاندارد
- انواع میل گرد بر اساس استاندارد و آنالیز قدیمی:
- میلگرد A1
- میلگرد A2
- میلگرد A3
- میلگرد A4
- انواع میل گرد بر اساس استاندارد و آنالیز جدید:
- میلگرد س ۲۴۰ (میلگرد ساده)
- میلگرد آج ۳۴۰ (میلگرد آجدار مارپیچ)
- میلگرد آج ۴۰۰ (میلگرد آجدار جناقی)
- میلگرد آج ۵۰۰ (میلگرد آجدار مرکب)
نکته:
در بازار، معمولا میلگردها را با نام و استاندارد قدیم می‌شناسند اما در حال حاضر تمام میلگردهای بازار تابع استاندارد جدید هستند.
وقتی نام “میلگرد A2” را می‌شنوید بدانید که منظور همان “میلگرد آج ۳۴۰” می‌باشد و منظور از “میلگرد A3” ، همان “میلگرد آج ۴۰۰” می‌باشد که فقط نام‌ها ثابت مانده ولی آنالیز و استاندارد آنها کاملا متفاوت می‌باشد.
انواع میل گرد بر اساس خواص مکانیکی
انواع میلگرد مطابق با استاندارد قدیمی کشور روسیه در بازار موجود است و در ایران نیز از استاندارد روسی برای تولید میلگرد استفاده می‌شود.
تولیدکننده پیشروی انواع میلگردهای موجود در کشور، ذوب آهن اصفهان است.
این میلگردها در چهار دسته طبقه‌بندی می‌شوند.
- میل گرد A1:
این میلگرد در استاندارد ملی ۳۱۳۲ با نماد س ۲۴۰ نشان داده می‌شود.
میلگرد A1 فاقد آج است و از فولاد نرم تولید می‌شود.
این میلگر‌دشکل‌پذیر است و قابلیت جوشکاری خوبی نیز دارد.
این میلگردها به واسطه نداشتن آج، به راحتی با چشم غیرمسلح قابل تشخیص هستند مقدار کربن آنها در حدود ۲۴ درصد است.
همچنین استحکام تسلیم و استحکام کششی آنها نیز به ترتیب ۲۳۰۰ و ۳۸۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است.
- میل گرد A2:
این میلگرد A2 در استاندارد ملی ۳۱۳۲ با نماد آج ۳۴۰ نمایش داده می‌شود.
فولاد این میلگرد سخت (نیمه خشک) و آج‌های آن تحت زاویه ۴۵ درجه و به صورت مارپیچ است.
میلگرد با آج‌های یکنواخت و دوکی شکل به بازار عرضه می‌شود.
استحکام تسلیم و استحکام کششی آن نیز به ترتیب ۳۰۰۰ و ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است که نسبت به میلگرد A1 مقادیر بالاتری دارد.
توصیه می‌شود تا حد امکان از انجام عملیات جوشکاری روی این میلگردها خودداری شود.
-
میل گرد A3:
نماد این میلگرد در استاندارد ۳۱۳۲ به صورت آج ۴۰۰ است.
فولاد این میلگرد در دسته سخت (خشک) قرار می‌گیرد و میزان کربن آن ۲۸ – ۲۷ درصد است.
شکل آج‌های این میلگرد جناقی (هفت و هشت) و با زاویه ۴۵ درجه است که به دو صورت یکنواخت و دوکی شکل دیده می‌شود.
میلگرد A3 به هیچ وجه نباید جوشکاری شود.
استحکام تسلیم و استحکام کششی این میلگرد به ترتیب ۴۰۰۰ و ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است.
این مقادیر نسبت به دو نوع قبلی بیشتر است.
- میل گرد A4:
این میلگرد A4 در استاندارد ملی ۳۱۳۲ با نماد آج ۵۰۰ نشان داده می‌شود.
فولاد این میلگرد در رده سخت قرار گرفته و ظاهر آن به شکل آجدار مرکب است.
تشخیص میل گرد نوع A2 “آج ۳۴۰” از A3 “آج ۴۰۰”:
همانطور که ذکر شد میلگردهای گروه A1 که از جنس فولاد نرم هستند معمولا به شکل صاف (بدون آج) تولید می‌شوند و بدلیل نداشتن آج کاملا قابل تشخیص می‌باشند.
چنانچه آج میلگرد به شکل فنر باشد میلگرد از نوع A2 می‌باشد.
در میلگردهای A3 آج‌ها به صورت ضربدری هستند اما در A2 به صورت منفرد هستند.
مطابق استاندارد ملی و مبحث نهم، میلگرد A3 دارای آج جناقی (۷و۸) می‌باشد ولی میلگرد A2 داری آج مارپیچ موازی می‌باشد.
میلگرد A3 شکننده است.
اما میلگرد A2 انعطاف پذیرتر است یعنی خم شدنش با نرمی همراه است.
انواع میل گرد و کاربرد آنها
- میل گرد شالوده:
از میلگردها در شالوده به صورت شبکه‌ای استفاده می‌شود.
این عمل به دلیل ایجاد چسبندگی بیشتر و انتقال نیرو به صورت مناسب بین بتن و میلگرد صورت می‌پذیرد.
میلگردها در کنج‌ها به صورت ۹۰ درجه خم می‌شوند و به کار می‌روند.
- میل گرد راستا:
از این میلگرد جهت جبران ضعف کششی بتن استفاده می‌شود.
- میل گرد خاموت:
از این میلگرد برای تحمل نیروهای برشی، کاهش طول آزاد میلگردهای فشاری و نگهداری میلگردهای راستا در جای خود استفاده می‌شود.
- میل گرد خرک:
این میلگردها در بتن‌ریزی‌های کف و فونداسیون کاربرد دارند.
به عبارتی برای این که دو شبکه متوالی افقی بتوانند با فاصله مشخصی از هم در داخل قالب قرار بگیرند، از این میلگرد استفاده می‌شود.
- میل گرد سنجاقک:
در بهبود استحکام برشی خاموت‌ها و چسبندگی بهینه میلگردهای طولی و خاموت کاربرد دارد.
- میل گرد ادکا:
به منظور تحمل بارهای برشی و لنگرهای منفی در تکیه گاه‌های تیرهای سراسری، از این میلگرد استفاده می‌شود.
- میل گرد رکابی:
برای موازی نگه داشتن میلگردهای طولی در بتن‌ریزی دیوارها از این میلگرد استفاده می‌شود.
کاری از گروه آموزشی استوارسازان
قیمت میلگرد چنده ؟
سلام و عرض ادب به دلیل نوسانات قیمت، نمی‌توان قیمت دقیقی را اعلام کرد.
پینگ بک: سیستم پیش ساخته بتنی – استوار پلاس