کتاب اقلیم و معماری

معرفی کتاب اقلیم و معماری

کتاب اقلیم و معماری نوشته مرتضی کسمایی که در ادامه به اختصار معرفی می‌شود با روشی بسیار ساده، عناصر مختلف اقلیمی شامل دما، رطوبت نسبی هوا، وزش باد و تابش آفتاب را بررسی نموده.

سپس به تبادل حرارتی بین بدن انسان و محیط اطراف و منطقه آسایش حرارتی پرداخته است.

در پایان اثرات تابش آفتاب، وزش باد و رطوبت هوا بر طراحی ساختمان را مورد بررسی قرار داده است.

نخست، به منظور درک بهتر مسئله، به معرفی عناصر اقلیمی پرداخته شده و هر یک به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است.

پس از آن، تأثیر عناصر اقلیمی بر انسان و واکنش وی در برابر تغییر شرایط اقلیمی مطرح شده است.

کتاب حاضر شامل مطالعات مقدماتی و پایه‌ای اقلیم، اصطلاحات و به ویژه ساختمان‌های مسکونی و پیشنهاد ضوابطی جهت طراحی اینگونه ساختمان هاست.

در پیوست‌های این کتاب، اطلاعات کاربردی مفیدی در زمینه چگونگی تابش آفتاب و نمودارهای موقعیت خورشید در ماه‌های مختلف سال و عرض‌های جغرافیایی کشور با اختلاف دو درجه ارائه شده است.

همچنین سیستم‌های کلی باد و چگونگی وزش آن در ایران همراه با نمودارهای مربوط به جهت و سرعت وزش بادهای غالب و درجه دوم در چهل و سه ایستگاه هواشناسی کشور، میزان انرژی خورشیدی تابیده شده بر سطوح قائم در عرض‌های جغرافیایی ایران با اختلاف چهار درجه مورد بررسی قرار گرفته است.

اطلاعات آب و هوایی ایستگاه‌های سینوپتیک هواشناسی که در زمان چاپ اول کتاب آخرین اطلاعات منتشر شده بوده است.

همچنین جدول‌های زیست اقلیمی این ایستگاه‌ها، از دیگر داده‌های منحصر به فرد این کتاب است.

کتاب اقلیم و معماری با گذشت دو دهه از انتشار نخست آن، همچنان مرجع مناسبی برای درس <<تنظیم شرایط محیطی>> دانشجویان معماری و شهرسازی و دروس مشابه دانشجویان دیگر رشته‌های مرتبط می‌باشد.

سرفصل‌ها

فصل اول: تابش آفتاب

رطوبت هوا:

رطوبت مطلق
رطوبت مخصوص
فشار بخار
رطوبت نسبی

باد:

بادهای تجاری
بادهای غربی
بادهای قطبی
بادهای موسمی
بادهای محلی
بارندگی

فصل 2: تعادل حرارتی بین بدن انسان و محیط پیرامون

تأثیر دمای هوا بر انسان
تأثیر رطوبت هوا بر انسان
منطقه آسایش
تأثیر عوامل اقلیمی بر منطقه آسایش
تأثیر تابش آفتاب بر منطقه آسایش
تأثیر رطوبت بر منطقه آسایش
تأثیر باد بر منطقه آسایش

فصل 3: موقعیت خورشید

تابش آفتاب
پرتوی مستقیم و پراکنده
پرتوی باز تابیده از سطوح
پرتوی ساطع شده از زمین و اجسام گرم شده
پرتوی ساطع شده از ساختمان به آسمان
تابش آفتاب و انرژی حاصل از آن در جهت‌های مختلف جغرافیایی
سطوح دیوار قائم
سطوح افقی
سطوح شیب‌دار
روش نموداری
تأثیر رنگ در مقدار انرژی خورشیدی جذب شده در یک سطح
رسانش
همرفت
تابش
تبخیر
تابش آقتاب بر انواع دیوار
ظرفیت حرارتی
رابطه ضخامت دیوار، ظرفیت حرارتی و وضعیت حرارتی هوای داخلی
تعیین ظرفیت حرارتی دیوارهای مختلف
مقاومت حرارتی

فصل 4: روش کوپن

فصل 5: انرژی خورشیدی جذب شده در دیوارها

بیوگرافی مرتضی کسمائی

مرتضی کسمایی متولد 1326، در سال 1358 با درجه فوق لیسانس معماری از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آیداهو فارغ‌التحصیل شدند.

از سال 1360 تاکنون در زمینه‌های معماری و شهرسازی و تحقیقات مربوط به‌تاثیر شرایط اقلیمی در طراحی معماری و شهرسازی (معماری پایدار) در بخش‌های دولتی و خصوصی و موسسات مختلف تحقیقاتی مشغول به‌کار بوده.

در همین زمینه در دانشکده‌های مختلف به تدریس اشتغال داشته است.

فهرست کتاب‌های مرتضی کسمایی

اقليم و معماری 1363
راهنمای طراحی اقلیمی 1368
اقليم و معماری خوزستان – خرمشهر 1369
پهنه‌بندی اقليمی ايران – مسكن و محيط‌های مسكونی 1372
پهنه‌بندی اقليمی ايران – ساختمان‌های آموزشی، سازمان نوسازی 1373
تاثير باد در شكل‌گيری محيط‌های شهری 1373
پهنه‌بندی و راهنمای طراحی اقليمی – اقلیم گرم و خشک، استان سمنان 1378
دهليزهای هوایی شهر تهران، مركز مطالعات و برنامه‌ريزی شهر تهران 1378
پهنه‌بندی و راهنمای طراحی اقليمی – اقلیم سرد استان آذربایجان شرقی 1384
مشخصات کاربردی و جزئیات اجرائی عایق‌کاری حرارتی ساختمان در پهنه‌های مختلف اقلیمی ایران 1388
پهنه‌بندی و راهنمای طراحی اقليمی – اقلیم معتدل و مرطوب استان‌های گیلان و مازندران 1388
پهنه‌بندی و راهنمای طراحی اقليمی – اقلیم گرم و مرطوب استان‌ هرمزگان 1389
مبانی طراحی سایبان‌های ثابت در پهنه‌های مختلف ایران 1389
تهیه فایل‌های اطلاعات اقلیمی TMY2 برای شهرهای مهم ایران 1391