نمای کامپوزیت

نمای کامپوزیت (aluminum composite panel) یکی از انواع نماهای ساختمانی است که امروزه به دلیل عدم محدودیت در شکل‌پذیری، اکثر کارفرمایان و معماران برای ساختمان تجاری، اداری و مختلط به اجرای این نوع نما روی آورده‌اند.

جنس این نما از نوع ورق آلومینیوم می‌باشد که به صورت پانل‌های مشخص شده و ابعاد سفارشی کارفرمایان، تولید و مورد استفاده واقع می‌گردد.

ضخامت حدودی ورق‌های تولیدی نمای کامپوزیت 4 الی 5 میلیمتر می‌باشد که قیمت آنها باهم متفاوت است.

این نما به طور کلی به دو دسته ضدحریق و معمولی تقسیم‌بندی می‌شود.

تاریخچه ابداع نمای کامپوزیت برمی‌گردد به کشور آلمان، در واقع سرچشمه ظهور نمای کامپوزیت از آلمان توسط کمپانی به اسم آلکوباند شکل گرفت و سپس استفاده از آن در سایر کشورها گسترش یافت.

 رفته رفته با پیدایش مکتب نوگرایی (مدرنیسم) و گذشت زمان و پیشرفت جامعه معماران، استفاده از نمای کامپوزیت به دلیل کارایی مفید و کیفیت بسیار زیاد، بیش از نماهای دیگر به چشم آمد و این دلیلی اصلی برای شهرت نمای کامپوزیت بود.

♦ صفر تا صد شناخت انواع ورق ها در نمای کامپوزیت ساختمان:

∞ آلومینیوم کامپوزیت پانل نانو:

این نوع پانل دارای استحکام و مقاومت، عدم جذب آلودگی می‌باشد که اغلب در مناطقی که دمای پایین و سرد و خشک دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

∞ آلومینیوم کامپوزیت پانل رنگی:

ساختار این نوع پانل بهره گرفته از رنگ‌های موجود در طبیعت می‌باشد و روی سطح میانی این ورق، رنگ طلایی خاصی پاشیده شده است که جلوه بی‌نظیری به ظاهر این نوع پانل می‌دهد.

∞ آلومینیوم کامپوزیت پانل آنتی باکتری:

این مدل کامپوزیت از قسمت مرکزی پلی اتیلن با وزن بسیار کم و قابلیت ضدآلودگی ساخته می‌شود.

به دلیل این که روی سطح این ورق آلومینیومی از رنگ ضدباکتری استفاده شده به آن پانل آنتی باکتری می‌گویند همچنین از استحکام بالایی در مقابل عوامل خوردنده محیط برخوردار است.

∞ آلومینیوم کامپوزیت پانل ضد حریق:

این مدل پانل نمای کامپوزیت از جنس پلاستیکی نسوز می‌باشد و از دو ورق آلومینیومی که دارای هسته‌ای مقاوم در برابر آتش است ساخته شده به همین علت به اسم ضدحریق آن را می‌شناسند.

∞ آلومینیوم کامپوزیت طرح چوب:

این مدل در واقع شبیه به چوب است که سطح رویی آن از یک لایه لمینیت پوشیده شده است.

این مدل قابل استفاده در فضای بیرونی ساختمان و هم داخلی ساختمان است که بیشتر در ساختمان‌های ویلایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

∞ آلومینیوم کامپوزیت طرح سنگ:

پانل‌های ساخته شده در این مدل از سنگ طبیعی هستند که از روکش نازک با طرح سنگی درست شده و با یک لایه آلومینیوم ترکیب شده که موجب تقویت می‌شود. (بیان کننده نمای شسته نیز هست)

از این مدل بیشتر در روکش‌های کابین آسانسور استفاده می‌شود.

♦ اجزای تشکیل دهنده نمای کامپوزیت برای اجرا به شرح زیر میباشد: ⇓⇓⇓⇓

• دو عدد ورق آلومینیومی با ضخامت 4 میلیمتر (شماره 4 و 8 تصویر زیر)
• یک لایه از مواد پلی اتیلن به ضخامت 3 تا 5 میلیمتر (شماره 6 تصویر زیر)
• یک لایه از آستر اپوکسی رزین (شماره 2 تصویر زیر)
• یک لایه فلوئور کربن (Pvdf) برای ثابت ماندن رنگ (شماره 3 تصویر زیر)
• دو لایه چسب ضدخش به علاوه یک لایه رنگ پلی استر (شماره 5، 7 و 9 تصویر زیر)

♦ نکته: در قسمت سطح رویی ورق آلومینیومی نمای کامپوزیت، یک ورق محافظت کننده که از جنس نرم است قرار می‌گیرد که باعث عدم ایجا خط و خش در حین جابجایی و نصب می‌گردد که بعد از اتمام کار از روی ورق جدا می‌شود.

σ مرحله به مرحله انواع روش های اجرای نمای کامپوزیت به صورت تصویری:

نمای کامپوزیت به طور کلی به 4 روش اجرا می‌شود: ⇓⇓⇓⇓

1- روش ثابت (فیکس):

این روش بخاطر ثابت شدن ورق با پیچ و مهره در قسمت زیرسازی، به روش ثابت معروف است.

در مرحله اول زیرسازی فلزی مطابق با طرح ارائه شده نما و میزان فرم‌گیری اجرا می‌شود.

اتصال زیرسازی در اسکلت فلزی به صورت مستقیم و در اسکلت بتنی همراه با بولت و پلیت‌های مخصوص است.

زیرسازی در واقع همان آماده کردن اولیه سطح برای اجرای نما است که با استفاده از پروفیل‌های آهنی 40*40 (که اکثراً نبشی، قوطی و سپری است) به روی اسکلت ساختمان نصب می‌شود.

سپس ورق کامپوزیت بعد از برش و شیار و خم مدنظر به شکل کاست به روی زیرسازی آهنی نصب می‌شوند.

در پایان کار درزهای موجود مابین ورق‌ها به صورت کامل عایق خواهد شد.

امروزه برای انجام این کار از چسب‌های پلی اورتان استفاده می‌شود.

این روش مناسب اجرای طرح‌های پیچیده و حجم‌های خاص است.

2- روش ریلی (هنگینگ):

بخاطر این که پروفیل ناودانی به صورت ریلی است و مانند رگلاژ کار می‌کند به اسم ریلی معروف است.

در این مرحله دستکی از پروفیل آهنی 40*80 ساخته می‌شود و سپس براکت‌های آهنی نبشی شکل به روی آن جوش می‌شوند.

سپس نبشی‌های آهنی که سوراخی به شکل شیار دارند به براکت‌ها وصل (پیچ) می‌شوند.

بعد از مراحل فوق ناودانی آلومینیومی با پیچ و مهره به نبشی‌های آلومینیومی وصل می‌شود.

در این مرحله ناودانی کوچکتری که خاصیت استیل (ضد زنگ بودن) دارد به داخل مرکز ناودانی اصلی جای می‌گیرد.

لبه ورق کامپوزیت خم شده و به داخل ناودانی کوچک می‌رود و پین ناودانی کوچک از شیارهای چکمه‌ای شکل که قبلاً روی لبه‌های خم‎ خورده ایجاد شده، عبور می‌کند.

این روش اجرا استانداردترین و پر استفاده‌ترین روش در جهان به شمار می‌آید.

3- روش اچ- ال (H-L):

توضیح مختصری در رابطه با این موضوع این است که این روش هیچ ثبت و سرشاخه جهانی ندارد و روش من درآوردی در کشور خودمان است که دارای نصب استانداردی هم نیست و اصلاً هم اجرای آن را به شما پیشنهاد نمی‌کنم.

H و L در این روش به این صورت است که ورق‌ها بلافاصله بعد از برشکاری در مقطع پروفیل‌های H شکل جایگذاری می‌شوند و هیچگونه عملیات شیار و ساخت پانل بر روی آنها انجام نمی‌شود.

روند کار در این روش به این صورت است که در مرحله اول عملیات زیرسازی فلزی بر روی سیستم H و L مانند روش ثابت انجام می‌شود.

اجرای زیرسازی در این روش مشابه روش ثابت است به این صورت که شبکه‌ای از پروفیل‌های آهنی با ابعاد 40*40 و یا 40*20 به روی اسکلت ساختمان نصب می‌شود و برحسب طرح کلی نما به اجرا درمی‌آید.

مرحله دوم ورق‌ها به طور مستقیم به داخل کامپوزیت‌های آلومینیومی نازک که بر روی زیرسازی پیچ شده است نصب می‌شوند.

بعد از اجرای مراحل فوق ورق‌های کامپوزیت براساس نقشه طراحی شده و طرح برش خورده به شکل کشویی در داخل پروفیل‌های H جایگذاری می‌شوند.

♦ از معایب این روش به مواردی نظیر:

عدم امکان تعویض پانل‌ها به صورت مجزا، عدم استقامت پانل‌ها در برابر باد، عدم امکان عایق‌بندی به دلیل نبودن درز ژوئن برای پر کردن با فوم پلی اورتان و چسب می‌توان اشاره کرد.

4- روش فیکس ریلینگ:

اجرای این روش مشابه روش ریلی است با این تفاوت که در مراحل پایانی برخلاف روش ریلی قوطی‌های آلومینومی 40*40 میلیمتر به نبشی‌های آلومینیومی پیچ می‌شود.

در این روش برای جلوگیری از خوردگی بین آهن و آلومینیوم از زیرسازی آلومینیومی استفاده می‌شود.

آب‌بندی در این روش با تسمه‌ای از جنس ورق در تای بیم‌های عمودی و دو لب برگشت در تای‌بیم‌های افقی انجام می‌شود.

بکارگیری این روش در منطقه‌های شرجی مانند گیلان، گلستان و مازندران و … برای جلوگیری از خوردگی آهن مناسب است.

نکاتی که حتماً باید قبل و حین اجرای نمای کامپوزیت رعایت کنیم: ⇓⇓⇓⇓

♦ قبل از شروع به نصب نمای کامپوزیت باید به سطح دیوار زیرین نما دقت کرد.

دیوار زیرین نما منظور همان دیوار اصلی است که قرار است نما بر روی آن پیاده شود، در واقع اولین نکته‌ی مهمی که باید توجه شود زیرسازی سطح دیوار اصلی است که باید به صورت کامل صاف و عاری از مواد زائد، پستی و بلندی باشد.

♦ هنگام نصب پانل‌ها دقت شود که به صورت اصولی به شبکه زیرسازی نصب شود و اتصال محکم و استانداردی بینشان صورت گیرد.

♦ برای اجرای شیار و برش‌های مورد نیاز بر روی ورق‌های آلومینیوم کامپوزیت، از دستگاه‌های مخصوص استفاده شود.

♦ برای ممانعت از آسیب‌دیدگی نمای کامپوزیت در کوتاه مدت، پیشنهاد می‌شود از قطعات باکیفیت استفاده کنید.

عدم استفاده از قطعات باکیفیت در اجرا، متریال‌های نما به دلیل قرارگیری در برابر تابش مستقیم نور خورشید طی مدت زمان کمی، رنگ و استحکام خود را از دست می‌دهند.

δ انواع روش‌های آب بندی نمای کامپوزیت: ⇓⇓⇓⇓

♦ روش تسمه‌ای: در این روش آب بندی، تسمه‌ای از جنس خود ورق در تای بیم یا شیار بین ورق‌ها قرار می‌گیرد که با استفاده از چسب پلی اورتان چسبانده می‌شود.

♦ روش درزگیری: در این روش، درزگیری بین ورق‌ها و شیارها با استفاده از نوار درزگیری انجام می‌شود که این نوار توسط چسب سیلیکونی چسبانده می‌شود.

♦ روش فوم و چسب: تزریق چسب سیلیکونی به داخل شیارها بعد از تزریق فوم اتفاق می‌افتد که چسب‌ها را با توجه به رنگ ورق انتخاب می‌کنند.

◊ ویژگی‌های منحصر به فرد نمای کامپوزیت که باعث تمایز آن نسبت به سایر نماها شده است چه چیزهایی هستند؟

• وزن سبک
• قابلیت شستشو
• قابلیت انعطاف‌پذیری بالا
• تنوع رنگی و زیبایی ظاهر خاص نمای کامپوزیت
• مقاومت و دوام بالا در مقابل عوامل مختلف محیطی
• قیمت مقرون به صرفه و نصب نسبتاً آسان
• صرفه‌جویی در هدر رفتن انرژی طبیعی
• عدم رنگ‌پریدگی در برابر تابش نور خورشید
• سهولت استفاده در آسمان خراش‌ها
• مقاوم در مقابل زلزله
• عایق در برابر اصوات

◊ معایب استفاده از نمای کامپوزیت:

• به وجود آمدن درز بین نما و دیوار ساختمان در نتیجه ایجاد شرایطی مناسب برای رشد و تکثیر حشرات موذی.
• عدم استحکام در برابر ضربات شدید در نتیجه خم شدن و شکسته شدن نما را به دنبال دارد.
• نیازمند افراد متخصص و با سابقه برای اجرای این نما.
• هزینه تمام شده گران قیمت به دلیل پانل‌های مصرفی.

◊ کاربردهای مختلف نمای کامپوزیت:

1. دکوراسیون داخلی و پارتیشن‌بندی فضای داخل ساختمان
2. امکان استفاده در نمای ساختمان‌هایی با کاربری تجاری و اداری
3.  امکان استفاده در نما، دیوار و فضای فرودگاه‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها، پمپ بنزین
4. قابل استفاده در بازسازی نماهای فرسوده و قدیمی
5. طراحی و اجرای سقف کاذب

♦ قیمت اجرای نمای کامپوزیت:

قیمت اجرای نمای کامپوزیت با توجه به وضعیت اقتصادی امروزه کشور روز به روز دچار نوسان است و نمی‌توان قیمتی صد در صدی را ذکر کرد، با این حال عوامل بسیار مهمی که در قیمت گذاری نمای کامپوزیت تأثیرگذار هستند را خدمت شما عرض میکنیم:

↵ هزینه تهیه مصالح مصرفی برای زیرسازی، شامل مصالحی مانند: ⇓⇓⇓⇓

قوطی فلزی 40*40 – چسب آب بندی – نبشی آلومینیومی جهت اتصالات – پیچ سرمته – صفحات فلزی 10*15 جهت استفاده در اسکلت بتنی – رول بولت – ماشین آلات اجرای شیار بر روی پانل – الکترود و صفحه و دیگر مصالح مربوط به جوشکاری.

به این نکته نیز باید توجه کرد که جنس‌های معروف ورق کامپوزیت مانند آلکوباند آلمان و آلکد ژاپن دیگر به داخل کشور وارد نمی‌شود و برندهای غیرمعتبر چینی نیز در داخل کشور موجود نیست.

بنابراین باید از جنس‌های داخلی که مورد قبول واقع شده‌اند استفاده کرد.

قیمت‌گذاری بر روی ورق‌های کامپوزیت نیز براساس میزان ضخامت ورق، ویژگی ضدحریق بودن، نانو بودن و دیگر ویژگی‌ها تخمین زده می‌شود.

گردآورنده: گروه آموزشی استوارسازان با نظارت علمی مهندس سیدعلی منتظری