آزمایش عایق کاری ساختمان

• آزمایش عایق کاری:

پس از اتمام عایق کاری و قبل از اجرای قشر محافظ روی آن، باید نسبت به آزمایش عایق کاری اقدام نمود.

سطوح شیبدار را می‌توان با پاشیدن آب بر روی آنها مشابه یک بارندگی شدید آزمایش کرد.

چنانچه نقصی در بام‌پوش وجود داشته باشد معمولاً در فاصله کوتاهی پس از آبپاشی ظاهر شده و از زیر سقف می‌توان با مشاهده قطرات آب به وجود نقص و محل آن پی برد.

برای آزمایش عایق بام‌های تخت و کف سرویس‌ها و نظایر آن باید تمامی آب‌روها و کف‌شورها را موقتاً با مصالحی مانند ورقه‌های پلاستیکی و پارچه کهنه و گل رسی مسدود نمود و روی عایق را به ارتفاع حدود 5 سانتیمتر از بالاترین نقطه آب بست و به مدت 24 ساعت به همين حال نگه داشت، چنانچه نقطه ضعفی در عایق مشاهده نشد جلو آب را باز و قشر محافظ عایق را اجرا می‌کنند.

• حفظ و مراقبت عایق‌های رطوبتی برای قبولی در آزمایش عایق کاری ساختمان:

عایق‌های رطوبتی را در حین اجرا و در دوره بهره‌برداری از ساختمان باید از سرمای زیاد (یخ‌زدگی)، گرمای زیاد و اشعه ماوراء بنفش خورشید، ازون، شعله حریق، صدمات مکانیکی و حرکات سازه‌ای و ساختمانی، صدمات شیمیایی (معدنی و آلی)، ریشه دوانی گیاهان، فشار آب و بخار آب حفظ کرد.

سرمای زیاد باعث ترک‌خوردگی عایق می‌شود به ویژه اگر از قیر نامناسب که دارای خاصیت آنگمی مطلوب نیست، استفاده شده باشد.

قیر مورد مصرف در عایق مخصوصاً لايه نهایی، باید مناسب منطقه انتخاب شود.

گرمای زیاد سبب روان شدن قیر می‌شود.

در مناطق گرم خصوصاً در لایه نهایی باید قیر مناسبی انتخاب شود که در گرمای زیاد روان نشود.

در مناطقی که اختلاف درجه حرارت روز و شب در تابستان زیاد است، باید از قیرهای دمیده 90/15 R یا 80/25 R در عایق کاری لایه آخر و از مخلوطی از این قیرها با قیر 80/100 یا 60/70 یا 40/50 استفاده کرد.

در صورت دسترسی به قير معدنی از این قیر نیز می‌توان به جای قیر اکسید بهره برد.

در مناطقی که گرمای هوا در فصل تابستان، حداکثر به 50 درجه سلسیوس و بیشتر برسد، باید از قیر خالص 40/50 استفاده شود.

چنانچه حداکثر گرما به 40 درجه برسد، باید از قیر خالص 60/70 استفاده گردد و در حالی که حداکثر گرما به 30 درجه برسد باید قیر خالص 80/100 مصرف شود.

تابش مستقیم خورشید که دارای اشعه ماوراء بنفش است، سبب تجزیه مواد قیری و قطرانی و از دست رفتن ویژگی‌های مطلوب آنها می‌شود.

ازون که در لایه‌های بالای جو وجود دارد باعث حفاظت بسیاری از موجودات و مواد از اشعه ماوراء بنفش می‌شود، ولی وجود آن در نواحی کوهستانی بر اثر رعد و برق یا در شهرها در اثر سوخت ناقص موتورهای درون سوز بر قیر اثر نامطلوب دارد و آن را تجزیه می‌کند.

شعله و حریق نیز سبب سوختن مواد قیری و قطرانی شده و باعث خرابی عایق رطوبتی می‌شود، صدمات مکانیکی و حرکات سازه‌ای و ساختمانی نیز در صورتی که جدی باشند می‌توانند به پارگی قشر عایق منجر شوند.

بسیاری از مواد شیمیایی مانند حلال‌ها و روغن‌های معدنی، قیر و قطران را در خود حل می‌کنند، همچنین قلیاهای قوی و اسیدها و گازهای اسیدی باعث خرابی عایق می‌شوند.

ریشه دوانی گیاهان نیز علاوه بر فساد عایق، به خاطر جابه‌جایی آن می‌تواند مخاطره انگیز باشد، چنانچه فشار آب وارده بر سطح عایق از حدی تجاوز کند (این حد به نوع عایق ضخامت و تعداد لایه‌های آن بستگی دارد)، می‌تواند منجر به پارگی عایق شود.

چنانچه بخار یا جریان آب داغ دائماً روی عایق جاری شود آن را از آب‌بندی می‌اندازد.

برای محافظت عایق از عوامل یاد شده باید به ترتیب زیر عمل شود:

اگر به موارد ذکر شده در ذیل توجه شود، در زمان آزمایش عایق کاری ساختمان، نتیجه قابل قبولی بدست خواهد آمد، علاوه بر این، با رعایت این نکات، طول عمر یک سازه افزایش پیدا می‌کند و در حین استفاده از ملک‌ها، کوچکترین مشکلی برای کاربران رخ نخواهد داد!

1. لایه محافظ در مورد سطوح افقی بام می‌تواند از موزاییک فرش یا حدود 3 سانتیمتر ماسه آسفالت انتخاب شود.
   چون در نواحی گرم و خشک روغن‌های موجود در قیر پس از مدت کوتاهی می‌پرند و قشر ماسه آسفالت ترک می‌خورد و به تدریج خرد و از هم متلاشی می‌گردد، بهتر است در این مناطق از پوشش موزاییک به رنگ روشن روی ماسه آسفالت به عنوان یک اقدام احتیاطی و اضافی استفاده گردد.
   در این صورت ماسه آسفالت را می‌توان به ضخامت 1/5 تا 2 سانتیمتر اجرا کرد و از ضخامت ملات یا ماسه زیر موزاییک کاست.
   بدیهی است به هر حال بار مرده ناشی از اجرای هر نوع عایق با قشرهای محافظ آن باید در محاسبات ایستایی منظور گردد.
2. استفاده از پوشش کاهگل در بام نواحی گرم و خشک مشروط بر اینکه مراقبت مداوم و مستمر در نگاهداری آن منظور گردد و آمد و شد زیادی روی آن صورت نگیرد، بدون اشکال است.
3. آجر فرش با ملات گل نیمچه‌کاه نیز در نواحی گرم و خشک پوشش مطلوبی برای بام‌های تخت، شیبدار، قوس و گنبدها به شمار می‌رود.
4. در سرویس‌ها، حمام و آشپزخانه، کفپوش و کاشی دیوارپوش نقش محافظ عایق کاری را ایفا می‌کنند.
5. عایق قائم دست‌انداز بام، دیوار زیرزمین، دیوار شالوده و نظایر آن را با اجرای تیغه آجری به ضخامت 11 سانتیمتر و بیشتر محافظت می‌کنند، در مواردی که فضای کافی برای آجرچینی به ضخامت 11 سانتیمتر وجود نداشته باشد، ممکن است از تیغه 6 سانتیمتری و یا اندود ماسه سیمان استفاده شود.
6. در صورتی که عایق قائم با تیغه نازک، اندود سیمانی، کاشی دیواری یا سرامیک (در سرويس‌ها محافظت شود، برای جلوگیری از ترک‌خوردگی قشر محافظ و جابه‌جایی آن به ویژه هنگام گرما، قبل از پوشش عایق، باید از توری مرغی به عنوان نگهدارنده آن استفاده شود.
7. فلزات به ویژه مس بهترین محافظ عایق برای بام‌های قوسی و گنبدی به شمار می‌روند.
8. انجام کاشی کاری روی قشر عایق گنبدها علاوه بر زیبایی، محافظت کافی را برای عایق تأمین می‌کند.
9. استفاده از شن ریزدانه برای محافظت عایق بام‌های تخت که رفت و آمد روی آنها کم است نیز مرسوم می‌باشد، در این صورت باید با نصب توری جلو آب‌رو ناودان‌ها از ورود دانه‌های شن به داخل لوله ناودان جلوگیری شود.
10. برخی عایق‌های پیش‌ساخته با قشر نازکی از ماسه نرم یا خرده سنگ ریز به رنگ‌های متنوع روشن پوشانده می‌شوند، در این صورت پس از عایق کاری بام نیازی به محافظت عایق وجود ندارد.
11. چنانچه عایق بام با رنگ‌های مخصوص منعکس کننده نور و گرما پوشانده شود، در این حالت نیز اجرای قشر محافظ اضافی روی آن لازم نیست.
12. برای جلوگیری از سوراخ شدن عایق باید از بارگذاری زیاد روی آن خودداری شود.
    از وارد شدن ضربه به آن جلوگیری گردد و ماسه تیزگوشه در ملات مجاور آن مصرف نگردد.
13. باید از ریخته شدن مواد شیمیایی مضر به ویژه روغن‌ها و چربی‌ها و حلال‌ها بر روی عایق، جلوگیری به عمل آید.
    همچنین اجتناب از تماس ملات‌های آهکی باعایق ضرورت دارد زیرا در صورت تماس، گونی عایق می‌پوسد و پاره می‌شود.
14. در مناطق مرطوب که امکان رویش گیاهان و رشد خزه و مانند اینها وجود دارد، باید از سموم علفکش که در فرمولاسیون آنها مواد مضر برای عایق و پوشش آن وجود نداشته باشد، به منظور جلوگیری از رویش و رشد گیاهان استفاده شود.

گردآورنده: گروه آموزشی استوارسازان